Vazirlar mahkamasi huzuridagi toshkent islom universiteti xodjayeva m. S

Mavzu bo'yicha savollar: 
1.VFAT ning ishlash rejimi. 
2.FAT va VFAT fayl sistemasining asosiy kamchiligi. 
3.FAT32 ning prinsipial farqi . 
4.Fayl atributlariga nimalar kiradi. 
Foydalanish uchun adabiyotlar 
1.A.V.Gordeyev, A.YU.Molchanov Sistemnoye programmnoye obespecheniye 
Uchebnik Piter, 2001g. 

---

50 
2.«Teoriya vo'chislitelno'x prosessov i struktur» (avtoro' V.I.Varshavskiy, 
V.B.Maraxovskiy, L.YA. Rozenblyum, A.V. Yakovlev –18 p.) (poz.190) 
3.Finogenov 
K.G. 
Samouchitel 
po 
sistemnim 
funksiyam 
VS 
DOS
M:MAIK:1993 
 
NTFS fayl sistemasining tuzilishi. 
 
 Reja
: NTFS haqida tushuncha, NTFS da klasterlar ishlatilishi, MFT 
metafayllari, NTFS metafayllari. 
Tayanch iboralar: 
NTFS, meta fayl, MFT zona,
NTFS (New Technology File System) so'zlaridan olingan. Bu sistema 
bundan oldingilariga nisbatan bir muncha qayta ishlangan va o'zgartirilgan. Unda 
fayllar oldingidek kataloglarda saqlanadi, lekin FATga nisbatan katta xajmdagi 
disklarda ish ancha samarali olib boriladi. Fayl va kataloglarga bo'lgan 
murojaatga cheklashlar mavjud, fayl sistemasining himoyasini oshiruvchi 
mexanizmlar ishlab chiqilgan va disk sektorlari "va" , yoki klasterlarini maksimal 
soniga bo'lgan cheklash olib tashlangan. NTFS katta xajmli axborot massivlari 
bilan bemalol ishlay oladi va 300:400 MB va undan kattaroq xajmdagi tomlar 
bilan yaxshi ishlaydi. Tomning va faylning maksimal mumkin bo'lgan o'lchami 
16 ebayt, bu yerda ekzabayt – bu 1 ekzabayt 264 yoki (6000 000 000 000 –16000 
mlrd.gabayt) GB. Ildiz va boshqa kataloglarda fayllarning soni chegaralanmagan. 
NTFSda fayllarni qidirish vaqti ularning soniga to'g'ri proporsional emas, lekin 
bari bir proporsional. U binar daraxt shaklida bo'lgani uchun NTFS o'z-o'zini 
tiklash vositalariga ega. U tom, katalog va fayllarga alohida ob'yekt sifatida 
qaraydi. NTFS fayllar darajasida himoyani ta'minlaydi, ya'ni tom, katalog va 
fayllar foydalanuvchilarning qayd qilish yozuvi (uchetniy zapisi)ga bog'liq. Agar 
foydalanuvchida yuqori darajadagi huquqi bo'lsa, uning so'rovi (zapros) 
qoniqtiriladi. Bu himoya modeli lokal foydalanuvchilar registrasiyasida ham 
masofaviy tarmoqli so'rovlarda ham qo'llaniladi. NTFSda alohida fayl, katalog 
hatto tomlarni zichlashtirish usullari bor. Boshqa sistemalarga o'xshash NTFS 
ham tomning disk sohasini klasterlarga bo'ladi. NTFSda klasterlar 512 baytdan 
64 kB.gacha hajmda bo'lishi mumkin. Standart sifatida 2 yoki 4 kb. Li klasterlar 
ishlatiladi. NTFSda butun disk sohasi 2 ta teng bo'lmagan qismga ajratiladi.(12% 
va 88%) Diskning birinchi 12%i MFT zona deb ataluvchi (Master File Table) 
sohaga ajratiladi. MFT- bu asosiy xizmatchi metafayl, unda axborotning asosiy 
tizimli strukturasi joylashgan bo'lib, u boshqa fayllarning joylashishni aniqlaydi. 
Bu maydonga hech qanday ma'lumot yozib bo'lmaydi. MFTzonaning bo'sh qismi 
bo'shligicha turadi, chunki MFT1 ga axborotlar kamayganda shu bo'sh joyga 
yozadi. Tomning qolgan 88%i boshqa fayl va kataloglarni saqlovchi oddiy soha 
sifatida ajratiladi. 

---

51 
MFT 
MFT 
zonasi
Fayl va kataloglarni 
joylashtirish zonasi 
MFT 
ning 
birinchi 
16 
ta 
yozuvlarinig 
nusxasi 
Fayl va kataloglarni 
joylashtirish zonasi 
12% 88% 
Rasm 11 
MFT diskdagi barcha fayllarning va o'zining markazlashgan katalogidan 
tashkil topgan. MFT 1 kB (bu son 4 kB gacha) uzunlikdagi fiksirlangan 
yozuvlarga bo'lingan. Va har bir yozuv qandaydir faylga ta'lluqli. Birinchi 16 ta 
fayl xizmatchi bo'lib, ularga operatsion sistema murojaat qila olmaydi, chunki 
ular operasion sistema uchun tushunarli emas. Ular metafayllar deb nomlanadi, 
ularning birinchisi MFT faylning boshqa qismlari, boshqa fayllar singari diskning 
ixtiyoriy sohasida joylashishi mumkin. Ularni tiklash uchun MFT ning birinchi 
elementi bilan bog'liq bo'ladi. Bu aytilgan 1 16 ta fayllar xizmatchi xarakterga 
ega. Ularning har biri sistema ishining qandaydir aspekti uchun xizmat qiladi. 
Metafayllar NTFS tomining ildiz katalogida joylashadi. Ularning hammasi
belgisi bilan boshlanadi, lekin standart vositalar bilan boshlanadi, lekin standart 
vositalar bilan ular haqida axborot olib bo'lmaydi. Quyidagi jadvalda asosiy 
aniqlangan metafayllar va ularning qo'llanilishi keltirilgan.