Vaziriligi buxoro muhandislik texnologiya instituti

1.2. MARKAZDAN QOCHMA KUCH  

MAYDONIDA CHŎKTIRISH 

 

       Changlar,  suspenziyalar    va  emulsiyalarni  fazalarga  ajratishni 

tezlashtirish  maqsadida  chŏktirish  jarayoni  markazdan  qochma    kuch    ta‘sirida  olib 

boriladi.  

       Markazdan  qochma    kuch    hosil    qilish    uchun  ikki  xil  texnik  usul 

qŏllaniladi: 1) suyuqlik yoki gazsimon turli jinsli sistema oqimi qŏzģalmas qurilmaga 

tangensial  patrubka  orqali  katta  tezlikda  kiritiladi  va  u  qurilma  ichida  katta  burchak 

tezlikda  aylanadi;  2)  qurilmaning  ŏz  ŏqi  atrofida  katta  burchak  tezlikda  aylanuvchi 

barabanga  suspenziya  yoki  emulsiya  oqimi  kiritilib,  u  baraban  bilan  birgalikda 

aylanadi.  Birinchi    usulda    jarayon  siklonlarda,    ikkinchisida  esa  chŏktiruvchi 

sentrifugalarda amalga oshiriladi. 

      Jarayon  bu    usulda    amalga    oshirilganda  turli  jinsli  sistema  tarkibidagi 

qattiq  zarrachaga  markazdan  qochma  kuch  ta‘sir    qilib,  bu  kuch    ta‘sirida  zarracha 

---

 

 

O’z.

 

Varaq

q 

Hujjat № 

Imzo 

Sana 

Varaq 

 

01.20 OO.TQHL 00.00.000 HTYo 

Djo’rayev X.F. 

Bakayev H.B. 

Raxbar

 

Bajardi

 

qurilma  markazidan  devoriga  tomon  harakatlanadi.  Bu  kuch  miqdori  quyidagi 

formuladan aniqlanadi: 

r

m

G

r

м

/

2







                                 (3) 

     

bu  yerda 

m

  -  zarracha  massasi,  kg; 

r

    -  aylanish  radiusi,  m; 

r



  -  qurilma 

ichida aylanayotgan maxsulotning aylanma tezligi,  

30

/

r

n

r











,  m/s;     

      Ushbu kuchni oģirlik kuchi bilan  taqqoslab,  markazdan  qochma kuch 

maydonida  chŏktirishning  qanchalik intensiv borishini aniqlash  mumkin: 

 

a

r

r

м

k

g

r

g

m

r

m

G

G













2

2

/





                  (4) 

 

      Ushbu 

a

k

  -  kattalik  ajratish  faktori  deb  ataladi  va  markazdan  qochma 

kuch maydonida chŏkayotgan zarrachaga gravitasion maydondagiga nisbatan  necha 

marta katta kuch ta‘sir qilayotganligini kŏrsatadi.