88
AMALI Y MAS HG’ ULOTLARNI O` TKAZI SH TARTI BI
“Ijti moi y menej ment ” fani ni o` qitish j arayoni da “ munozara”, “ moti vatsi ya”,
“i nsert”, “blits-so`rov”, “kl asster”, “aqli y huj um”, “ha, yo` q”, “Suqr ot ” kabi usul
va
t exni kal ardan, “zi g-zak”, “gur uhl arda ishl ash”, “koop- koop” kabi il g’or
pedagogi k t exnol ogiyal ar dan f oydal ani sh maqsadga muvofi qdir. Us hbu f anni
o` qitish pedagogi kasini ng g’ oyavi y poydevori ni milli y t a`li m t araqqi yoti va kadrl ar
tayyorl ash milli y ti zimi i sti qboll ari ni bel gil ovchi hujj atl ar sifatida 1997 yil da qabul
qili ngan O` zbekist on Respubli kasi ni ng “Ta`li m t o`g’risi da”gi qonuni ha mda
“ Kadrl ar t ayyorl ash milli y dast uri” t ashkil et adi. Kadrl ar
t ayyorl ash milli y
dast uri ni ng i kki nchi bosqi chi da t a`li m j arayoni dagi sifat ko`rsat ki chl ari ni
yaxshil ash, ya` ni j ahon andozal ari ga mos, raqobat bar dosh, yuqori savi yaga ega
bo`l gan mut axassisl ar t ayyorl ash l ozi mli gi t a` ki dl angan.
Bu bosqi chda maj buri y
u mu mi y o`rt a va o`rta maxsus, kasb- hunar t a`li miga, shuni ngdek, o` quvchil ar ni ng
qobili yatl ari va i mkoni yatl ari ga qarab, tabaqal ashtiril gan t a`li mga o`tish t o`li q
a mal ga oshiriladi. Buni ng uchun esa bevosit a o` quv j arayoni ni yaxshil ash, o` quv
dast url ari ni
yanada t ako mill ashtirish, o` qitishni ng za monavi y pedagogi k
texnol ogi yal ari ni j oriy qilish, t exni k vosital ari dan keng f oydalani sh va mas of adan
o` qitishni j ori y qilish kerak. O` quv mashg’ ul otlari ni ng t o`g’ri
t ashkil etilishi va
ul ar ni o`t kazi sh usl ubi t al abal ar ga j uda katt a t ar bi yavi y t a`sir ko`rsat adi.
Mas hg’ ul otlarda t al abal arni ng bili m, ko`ni kma va mal akal arni egallashga doir
i ndi vi dual va gur uhli ko`ri nishl ari qo`ll aniladi.
Ta`li m j arayoni da pedagogni ng savi yasi t urlicha bo`lishi mu mki n. Leki n
gur uhdagi t al abal ar ga beril adi gan t a`li m bi r xil dir. Ta`li mda o` qit uvchi faqat bili m
berish bil an chekl anma ydi, bal ki u o` quvchi -t al abal ar ni ng fi krlash f aoli yati ga ha m
rahbarli k qil adi, o` quvchi -t al abal ar da i shdagi
must aqilli k, ij odkorli k qobili yatl ari ni
o`stiradi va o`r ganilayot gan narsani ng ongli ravi shda o` zlashtiri b oli ni shi ga
erishil adi. Tal aba t a`li m j arayoni da bili mga ega bo`l adi. Buni ng uchun u must aqil
o` qi ydi, t ayyorl anadi,
mus hohada qil adi, t asavvurl ar ga ega bo`l adi, eshit ganl ari va
o` qi ganl ari ni si nt ez qil adi. Natij ada must aqil xul osa chi qarish qobili yati ni
shakll antiradi va t afakkur sohi bi ga ayl anadi. O` quv j arayoni bilan bog’li q t a`li m
sifati ni bel gil ovchi hol atl ar quyi dagil ar: yuqori il miy- pedagogi k daraj ada dars
berish, mua mmoli ma`r uzal ar o` qi sh, darslarni savol -j avob t arzi da qi zi qarli
t ashkil
qilish, il g’or pedagogi k t exnol ogi yal ardan va mul’ti media qo`llan mal ardan
foydal ani sh, ti ngl ovchil ar ni undaydi gan, o`yl antiradi gan mua mmol ar ni ul ar ol di ga
qo` yi sh, t al abchanli k, ti ngl ovchil ar
bil an i ndi vi dual i shl ash, ijodkorli kka undash,
er ki n mul oqot yuritishga, ij odi y fi krl ashga o`r gatish, il mi y i zl anishga j al b qilish va
boshqa t adbirlar t a`lim usti vorli gi ni t a` minl aydi. Ushbu aytil gan g’ oyal ardan keli b
chi qgan hol da «Ijti moi y menej ment » o` quv kursi bo` yi cha t a`li m t exnol ogi yasi ni
l oyi hal ashtirishdagi asosi y kont sept ual yondashuvl ar ni sanab chiqa mi z:
Do'stlaringiz bilan baham: