|
315-18 guruh talabasi Qayimov Jamshidning
Kompyuter tarmoqlari fanidan yozgan
birinchi oraliq nazorat ishi.
Varinat: 39.
Savollar:
Tarmoq sathida qaysi jihozlar ishlatiladi.
Token Ring texnologiyasining moxiyatini tushuntirib bering.
Javoblar:
1. Tarmoq - bu ikki yoki undan ortiq qurilmalarni bog'lanishidan hosil bo'ladigan aloqadir. Bunga misol qilib ixtiyoriy narsa olish mumkin. Masalan bir kompyuterdan boshqasiga ma'lumot uzatish yoki bir necha kishilik yoki jamoaviy o'yinlarni o'ynash imkoniyati mavjud. 2ta insonni telefon orqali suhbat qurishida ham asosi sifatida tarmoq yotadi. Qisqacha aytadigan bo'lsak, har qanday qurilmani boshqa qurilmalar bilan aloqa qilishida tarmoq tushunchasi yotadi.
Tarmoq qurulmalari oxirgilari kompyuter, telefon, printer, faks va boshqa malumot almashuvchi qurulmalar kiradi. Oraliq qurilmalariga esa router, switch, hub labi qurulmalarni misol qilib olsak boladi.
Tarmoqga ulovchi vositalar turlari 3 xil bo’lib bular:
a) mis kabel:
1) simmetrik - parali kabellar;
2) koaksial;
b) Optik kabel:
1)bir modali – magistralda ishlatiladi;
2)ko'p modali – lokal tarmoqda ishlatiladi;
c) Simsiz aloqa (wi-fi, bluetooth );
3. Xizmat - Tarmoq taqdim etadigan xizmatlar (audio/video qo'ng'iroq, ma'lumot uzatish)
TARMOQ TURLARI
PAN (Personal Area Network) – ko'pi bilan 8ta qatnashchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 30 metrgacha.
LAN (Local Area Network) – 10 tadan 100 gacha foydalanuvchilar mavjud bo'lishi mumkin va radius qamrovi 100 metrgacha.
CAN (Campus Area Network) – o'ziga bir necha LAN tarmoqlarini birlashtiradi. Katta va ko'p segmentli LAN hosil qilinadi.
MAN (Metropolitan Area Network) – shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o'zida qamrab oladi va o'zida 1000 ta foydalanuvchilarni o'ziga birlashtiradi.
WAN (Wide Area Network) – global kompyuter tarmog'i hisoblanadi. Million abonentlarni o'zida birlashtiradi (Internet).
Token Ring tarmog'i 1984 yilda IBM tomonidan taklif qilingan (birinchi variant 1980 yilda paydo bo'lgan). Token Ring-ning maqsadi IBM tomonidan ishlab chiqarilgan barcha turdagi kompyuterlarni (shaxsiydan kattagacha) tarmoqqa ulash edi. Kompyuter uskunalarining eng yirik ishlab chiqaruvchisi IBM tomonidan qo'llab-quvvatlanayotgani, bu kompyuter tarmoqlari orasida alohida o'rin egallashidan dalolat beradi. Shunisi muhimki, Token Ring hozirda IEEE 802.5 xalqaro standartiga ega bo'lib, bu tarmoqni Ethernet maqomiga tenglashtiradi.
IBM o'z tarmog'ini imkon qadar keng tarqatish uchun hamma narsani qildi: adapterlar tushunchasiga qadar batafsil hujjatlar nashr qilindi. Natijada 3COM, Novell, Western Digital, Proteon kabi ko'plab kompaniyalar adapterlar ishlab chiqarishni boshladilar. Aytgancha, NetBIOS kontseptsiyasi ushbu tarmoq uchun, shuningdek boshqa IBM PC Network uchun ishlab chiqilgan. Aytgancha, agar NetBIOS dasturlari ilgari ishlab chiqilgan kompyuter tarmog'ida o'rnatilgan xotira adapterida saqlangan bo'lsa, u holda Token Ring tarmog'i allaqachon aniqlashtirilgan NetBIOS dasturidan foydalangan, bu esa ma'lum darajadagi uskunalarga moslashuvchanlikni saqlab, o'ziga xos uskunalarning o'ziga xos xususiyatlariga yanada moslashuvchan javob berishga imkon beradi. .
Ethernet uskunalari bilan taqqoslaganda, Token Ring uskunalari ancha qimmatga tushadi, chunki u murakkab almashinuvni boshqarish usullarini qo'llaydi, shuning uchun Token Ring tarmog'i kam tarqalgan. Biroq, undan foydalanish katta valyuta kurslari talab qilinganda (masalan, katta kompyuterlar bilan aloqa o'rnatilganda) va cheklangan kirish vaqti talab qilinganda oqlanadi.
Token Ring tarmog'ida uzuk topologiyasi mavjud, garchi u yulduzga o'xshaydi. Buning sababi, alohida abonentlar (kompyuterlar) tarmoqqa to'g'ridan-to'g'ri ulanmaydilar, lekin maxsus uyalar yoki ko'p stantsiyalarga kirish moslamalari (MSAU yoki MAU - Multistation Access Unit) orqali. Shu sababli, jismoniy jihatdan tarmoq yulduz-halqali topologiyani hosil qiladi. Aslida, abonentlar baribir uzukda birlashadi, ya'ni ularning har biri bitta qo'shni abonentga ma'lumot uzatadi va boshqa qo'shni abonentdan ma'lumot oladi.
Token Ring va IEEE 802.5 tarmoqlari deyarli mos keladi, ammo ularning texnik xususiyatlari nisbatan kichik farqlarga ega. Yuqorida aytib o'tganimdek, IBM Token Ring tarmog'i yulduz ulanishni talab qiladi. IEEE 802.5-da tarmoq topologiyasi ko'rsatilmagan (lekin deyarli barcha IEEE 802.5-lar ham yulduzlar tarmog'iga asoslangan). Boshqa farqlar ham bor, jumladan media turi (IEEE 802.5-da media turi aniqlanmagan, IBM Token Ring tarmoqlari o'ralgan juftlikdan foydalanadi) va marshrutlash ma'lumotlari maydonining hajmi.
CSMA / CD tarmoqlaridan (masalan, Ethernet) farqli o'laroq, token tarmoqlari deterministik tarmoqlardir. Bu shuni anglatadiki, har qanday oxirgi stantsiya uzatilishidan oldin o'tgan maksimal vaqtni hisoblashingiz mumkin. Ushbu belgi, shuningdek ba'zi bir ishonchlilik xususiyatlari Token Ring tarmog'ini kechikishni oldindan aytib berish kerak bo'lgan va tarmoqning barqarorligi muhim bo'lgan dasturlar uchun ideal holga keltiradi. Bunday dasturlarga misollar o'simliklarni avtomatlashtirish muhitidir. U arzonroq texnologiya sifatida ishlatiladi, tezligi muhim ma'lumotlarni etkazib berish kabi muhim bo'lmagan muhim dasturlar mavjud bo'lgan hamma joyda tarqaldi. Hozirgi vaqtda Ethernet ishonchliligi bo'yicha Token Ring-dan kam emas va ishlashi ancha yuqori.
Yetkazish tezligi jihatidan ikkita o'zgartirish mavjud: 4Mb / s va 16Mb / s. Token Ring 16Mb / s markerni erta chiqarish texnologiyasidan foydalanadi. Ushbu texnologiyaning mohiyati shundaki, "tokenni ushlagan" stantsiya ma'lumotlarni uzatish oxirida bepul tokenni yaratadi va uni tarmoqqa ishga tushiradi. 100 Mb / s texnologiyasini joriy etishga urinishlar muvaffaqiyatsiz tugadi. Token Ring hozirda ishlamaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
