Varieties hand out notes uzb

1.6.3-rasm. Anorni in vitro sharoitda mikroklonlash asosida ko‘paytirish sharoitlarini 
optimallashtirish jarayoni 
(Guliston davlat universiteti, Eksperimental biologiya 
laboratoriyasi). 
Tadqiqotlarda “Males Yazdi” anor navining boshlang‘ich material sifatida ildiz 
va kurtaklari eksplantalari asosida mikroklonlashda ozuqa muhiti tarkibida 
fitogormonlar 
(kinetin, 
1-naftalen 
asetik 
kislota) 
modifikatsion 
kombinatsiyalarining kulturada to‘qimaning o‘sish-rivojlanishi, differentsiasiga 
ta’siri tahlil qilingan. Bunda ozuqa muhiti tarkibiga kinetin (9,2 mkM) va 1-naftalen 
asetik kislota (5,4 mkM) qo‘shilgan tajriba variantida kulturada kallus to‘qima hosil 
bo‘lishi va ildiz rivojlanishi nisbatan yuqori intensivlikda amalga oshishi 
aniqlangan. Hosil qilingan ekish materiali tashqi muhitda tuproq sharoitiga 
muvafaqqiyatli tarzda iqlimlashtirilgan. 
Umumiy holatda, 
in vitro
sharoitida mevali daraxtlarni ko‘paytirish jarayonida 
asosiy muammolar biri kultura muhitining ifloslanishi, gipergidratatsiya, o‘simlik 
eksplantalarining polifenol birikmalar ta’sirida chirib qolishi (nekroz) bilan bog‘liq 
hisoblanadi. Bunda nekrozning oldini olish uchun nisbatan yosh o‘simlik 
eksplantalarini olish maqsadga muvofiqligi qayd qilinadi ya’ni yuvenil davrdagi 
o‘simlik to‘qimalari hujayralarida polifenol birikmalar yuqori konsentratsiyada 
sintezlanmasligi ta’kidlanadi.
In vitro
sharoitida mevali daraxtlarni mikroklonlash uslubi yordamida 
ko‘paytirish jarayonida ozuqa muhiti tarkibida fitogormonlar kombinatsiyalari va 
o‘zaro nisbatlarini tanlash muhim ahamiyatga ega hisoblanadi va anorni (
Punica 
granatum
L.) ko‘paytirishda bir qator fitogormonlar variatsiyalari sinovdan 
o‘tkazildi. Jumladan, bunda ozuqa muhiti tarkibida kinetinlar novda uchida 

---

43 
joylashgan va barg qo‘ltig‘idagi kurtaklardan boshlang‘ich material sifatida 
foydalanilganda meristema to‘qimasidan kallus hosil bo‘lishida sezilarli darajada 
ta’sir ko‘rsatishi aniqlandi.
Quyidagi rasmda 
in vitro
sharoitida anor o‘simliginining o‘sishi va rivojlanishi 
keltirilgan (1.6.4-rasm).