Varieties hand out notes uzb

 
2.12.5-rasm. Mevalarda kuya zarari
 
Belgilar 
Barg uchlari jigarrangga o‘zgaradi va tripslar barglarning pastki qismining 
yuzasini ishqalab oziqlanishi natijasida barg uchlari bujmayadi va xujayralardan 
chiqayotgan sharbatni so‘radi natijada gullar quriydi va to‘kiladi. Zararlangan 
barglar tepaga, pastga yoki ichkariga qarab buraladi. Novdaning nimjon uchi qurib 

---

143 
qoladi. Kurtaklarda va mevalardagi qirtishlangan izlar ochiq yashil-jigarrang dog‘lar 
ko‘rinshida bo‘ladi va qo‘tir paydo bo‘lishiga olib keladi va o‘z navbatida mevaning 
bozor qiymatini tushiradi. (2.12.6-rasm) 
Nazorat qilish
Zararlangan o‘simlik qismlarini olib tashlang va yo‘q qiling.
Ko‘k yopishqoq qopqonlardan foydalaning (10 o‘simlik ka bitta qopqon)
Soni ortib ketganda mutaxassislar tavsiyasi bilan kimyoviy kurash choralarini 
qo‘llash mumkin.
 
 
2.12.6-rasm. A) Mevada trips alomati 
 
 
B) Barglarda trips alomati 
 
2.13. Dog‘li qanot Drozofilla pashshasi 
Zararkunandaning ilmiy nomi: Drosophila suzukii,
Masumura Yevropa va O‘rta Yer dengizi hududlarida meva yetishirishda katta 
xavf soluvchi zararkuranda hasharot sifatida ko‘rsatilgan. 
Balog‘atga yetgan urg‘ochi Drozofilla 
pashshasi
Drosophilia 
suzukii 
(Masumura) 
rasmi 
Martin 
Xauzer 
tomonidan sur’atga olingan, Oziq-ovqat va 
qishloq xo‘jaligi bo‘limi, Kaliforniya 
(2.13.1-rasm) 
2.13.1-rasm.Drozafilla pashshasi. 
Belgilari: 
Tuxumlarini qo‘yish uchun meva pishish vaqtini afzal ko‘radi. Zarar, asosan, 
lichinkalar meva mag‘zidan oziqlanishi natijasida yuzaga keladi va mag‘zini 

---

144 
yumshashiga hamda jigarrangga o‘zgarishiga sabab bo‘ladi. Kattaroq lichinkalar 
nafas olishlari uchun teshiklar yasaydi. Zararlangan meva hasharot oziqlanayotgan 
joyidan juda tez buzuladi va mog‘or yoki ikkilamchi infeksiyalar hisobiga chiriydi.
Monitoring qilish va tuzoqqa tushirish:
 
Qopqonlarga achitqi-shakar-suv aralashmasi xo‘ragi qo‘yiladi va bu o‘z 
navbatida xo‘rak vositasini shaffof rangda bo‘lganligi sababli pashshalarni oson 
aniqlash imkoniyatini beradi. Qopqon ichiga yopishqoq qog‘oz sifatida idish 
yuvadigan suyuqlikdan bir tomchi qo‘shish qopqon samarasini oshiradi, chunki, bu 
qopqonga allaqachon kirib bo‘lgan pashshalarni ushlab qolish imkonini beradi. Agar 
qopqonlar salqin va soya yerlarga joylashtirilsa, yaxshi natija beradi.