Var a,b,c: Real; D: Real

3.6. Protsedura va funksiya
Dastur tuzish jarayonida uning turli joylarida ma’nosiga ko‘ra bir xil mustaqil xarakterga ega bo‘lgan va yechilayotgan asosiy masalaning biror qismini hal qilishni o‘z bo‘yniga olgan murakkab algoritmdan bir necha marotaba foydalanishga to‘g‘ri keladi. Masalan, matritsalarni ko‘paytirish, matritsani vektorga ko‘paytirish, chiziqsiz tenglamani yechish, chiziqli algebraik tenglamalar tizimsini yechish, faktorial hisoblash, yig‘indi hisoblash va hokazo kabi masalalarni hal qilish algoritlari juda ham ko‘p masalalarni yechishning bosh algoritmlarida qayta-qayta turli boshlang‘ich ma’lumotlar bilan qatnashishi mumkin. Bunday hollarda, malakali dasturchi dastur matnini ixchamlashtirish, dasturning ishonchlilik darajasini oshirish, dasturni taxrirlash (otladka) ni tezlashtirish va dasturning umumiyligini (universalligini) ta’minlash uchun protsedura va funksiyalardan kengroq foydalanib, mukammal dastur yaratishga harakat qiladi.
Protsedura va funksiyalar mustaqil dasturli ob’ektlar hisoblanadi. Bu
mustaqil dasturli ob’ektni dasturchi o‘z xohishiga va undan olinadigan natijalariga ko‘ra protsedura yoki funksiya ko‘rinishida aniqlashi mumkin.
Odatda olinadigan natija yagona qiymatli bo‘lsa funksiyadan, olinadigan natijalar
soni bir nechta bo‘lsa protseduradan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Protsedurani yozish strukturasi xuddi asosiy dastur strukturasi kabi bo‘lib, faqat sarlavhalari bilangina farq qiladi xolos:
procedure
();
label ;
const ;
type ;
var ;
;
begin
end;
Protseduralar va funksiyalarni aniqlash asosiy dasturning var (o‘zgaruvchilarning turlarini e’lon qilish) bo‘limida bajariladi. Protseduradan dasturda foydalanish uchun uning ismi va faktik parametrlar ro‘yxati yoziladi.
Shunda protsedura o‘ziga belgilangan ishni bajarib, o‘zining faktik parametrlari orqali asosiy dasturga o‘z natijasini beradi.
Protseduraning e’loni va unga murojaat qilishni keyinchalik ko‘riladigan misollar orqali o‘zlashtirib olamiz.