Vaqt : Talabalar soni: Ma’ruza rejasi

Sedimentatsion ( Kox usuli) usul. 
Asosan yopiq xonalar havosini tekshirishda qo’llaniladi. 
Bu usulning mohiyati shundan iboratki, oziqli agar kuyilgap Petri kosachasi xonani bir necha joyiga 
ochiq holda ma’lum vaqtga ochiq qoldiriladi ( ko’proq 20-30 min.). So’gg 37°S da termostatga 
joylashtiriladi. Kosachalardan o’sib chiqqan koloniyalar soniga qarab 1 m³ havodagi UMS 
Omelyankiy formulasi yordamida topish mumkin.
a · 100 · 1000 · 5 
x = --------------------------
b · 10 · t 
Bu yerda x ─ 1 m³ havodagi mikroblar miqdori; a- Petri kosachasidagi oziqli muhitda o’sgan 
mikroblar soni; b- Petri kosacha yuza maydoni (πτ²); t –kosacha ochiq turgan vaqt, minutlarda; 5- 
Omilyansiy xisoblashidagi vaqt; 10- mikroorganizimlar cho’kishi zarur bo’lgan havo ob’yomi;1000 
– izlanilayotgan havo ob’yomi litrda. Xisob qilishda xonaga qo’yilgan har bir kosachalardagi 
mikroblaro soni aniqlanib uning o’rtacha miqdoriy ko’rsatkichi (a ) olinadi. Tekshirilayotgan 
xonalarda topilgan UMS 250 dan kam koloniya o’sib chiqsa, havo toza hisoblanadi. Koloniyalar 
soni 250—500 ta bo’lsa, havo o’rtacha ifloslangan, agar 500 dap ortiq bo’lsa nihoyatda ifloslangan 
bo’ladi. 
Aspiratsion usul. 
Bu havodagi UMS aniqlashda juda ham aniq usul hisoblanadi. Havo 
apparat yordamida ekiladi. 
Krotov apparati shunday tuzilganki, havo ma’lum tezlikda oziqli-agarli kosacha yopib turgan 
pleksiglas plastinkaning tor yorig’idan so’rilib, uriladi. Bunda mikroorganizmlarga ega bo’lgan 
aerozol zarrachalari bir tekis agar yuzasiga joylashadi, chunki kosacha yorig’ning tagida doimiy 
aylanib turadi. 
Termostatga qo’yilgandan so’ng formula bo’yicha umumiy mikrob soni hisoblanadi. 
a ·1000 
x = ------------------------ 
v 
a — kosachada hosil bo’lgan koloniyalar soni; v— apparat orqali so’rib o’tkazilgan havoning 
hajmn, l; 1000—tokshiriluvchi havoning hajmi, l. 
Havodagi umumiy mikroblar sonini aniqlash uchun neytral oziqli agardan, gemolitik 
streptokokklar uchun esa gentsian binafsha qo’shilgan qonli agardan, stafilokokk lar uchun tuxim 
sarig’i qo’shilgan tuzli agardanfoydalaniladi. Keyinchalik koloniyalar mikroskop ostida ko’riladi. 
Gumon qilingan koloniyalar esa, qaytadan qonli agarga ekiladi va ajratib olingandan kiyin 
identifikatsiya qilinadi 
Qo’llaniladigan muhitlar. Gentsian binafshali qonli agarning tarkibi-2% oziqli agar va 5—
10% fibrinsizlantirilgan ot, quyon yoki qo’y qoni va gentsian binafshadan (1 :50 000) iborat. 

---

Tuxum sarig’ili-tuzli agar quyidagilardan tashkil topgan: 2% oziqli agar 10% NaCl bilan, 20% 
(hajmbga ko’ra) tuxum sarig’i aralashmasi (200 il NaCl izotonik eritmasiga bir dona tovuq 
tuxuminini sarig’i
qo’shiladi). 
SHifoxona xonalarining funktsional vazifalari va tozalik klasslari bo’yicha, ularning havosidagi 
bakteriyalar tarqalishining ruhsat etilgan darajasi