Xordalilar tipi
Boshskeletsizlar kenja tipi(Lansetnik)
|
Og’iz- halqum- ichak- anal teshigi
|
Halqum atrofi arteriyalari yurak vazifasini bajaradi. Yurakdan qon qorin qon tomiri orqali jabraga- orqa qon tomiri orqali a’zolarga- qorin aortasi.
|
Jabralar
|
Xordasi ustida joylashgan nerv nayi
|
Halqasimon chuvachanglarnikiga o’xshash ayiruv naychalari halqum devori bo’ylab joylashgan.
|
Xordasi tayanch vazifasini o’taydi. Muskullari ikki yonida tasma shaklida joylashgan. Tanasini u yoki bu yonga burib suzadi.
|
|
Umurtqalilar kenja tipi.
|
Tog’ayli baliqlar sinfi
|
Og’iz- halqum- qizilo’ngach- oshqozon- ichak- kloaka
|
Ikki kamerali yurak qorinchasi - qorin aortasi- jabra yoylari- orqa aorta- a’zolardagi kapillyarlar- venalar- yurak bo’lmasi
|
Jabralar
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi.
|
Ikkita tasmasimon buyrak, siydik yo’li, siydik pufagi.
|
Ko’krak va qorin suzgichlari yordamida rul, muvozanat, dum suzgichi yordamida oldinga harakat
|
Tirik tug’adi.
|
Suyakli baliqlar sinfi
|
Og’iz- halqum- qizilo’ngach- oshqozon- ichak- kloaka
|
Ikki kamerali yurak qorinchasi - qorin aortasi- jabra yoylari- orqa aorta- a’zolardagi kapillyarlar- venalar- yurak bo’lmasi
|
Jabralar
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi. Mo’ylovlari- tuyg’u, yon chiziqlari- suv oqimini sezish, ko’zlari- ko’rish, ichki quloq- eshitish; ta’m bilish- tili, halqumi, butun tanasi yordamida
|
Ikkita tasmasimon buyrak, siydik yo’li, siydik pufagi- siydik chiqarish kanali.
|
Ko’krak va qorin suzgichlari yordamida rul, muvozanat, dum suzgichi yordamida oldinga harakat. Suzgich pufagi yordamida suvga botish va suvdan ko’tarilish
|
Tashqi urug’lanish. Urg’ochilari erkaklari topgan joygan tuxumini qo’yadi, ustidan erkaklari urug’ini sepadi. Urug’idan baliq chavoqlari chiqadi. Ular rivojlanib yetuk baliqqa aylanadi.
|
Panja qanotli baliqlar turkumi
|
|
|
O’pkasi va traxeyasi yordamida nafas oladi.
|
|
|
Suv kamayganda suzgichlaridagi muskullari yordamida harakatlanib o’rmalab suv bor joylarga harakatlanishadi
|
|
Suvda ham quruqlikda yashovchi baliqlar sinfi
|
O’g’iz(yopishqoq tili va yuqori jag’larida tishlari)- halqum- oshqozon- ichak- kloaka
|
Uch kamerali yurak(ikkita bo’lmacha va yagona qorincha) Aralash qon qorinchadan chiqib ikkiga ajraladi, biri o’pka borib arteriyal qonga aylanib chap bo’lmacha(arterial)ga qayatadi. Ikkichi qon tomir- a’zolardardagi kapillyalar- venalar- o’ng yurak bo’lmasi(venoz qon). O’ng va chap yurak bo’lmalaridagi qon qorinchaga tushib aralashadi.
|
O’pka va teri orqali nafas oladi
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi. Burun bo’shlig’i- hid bilish, eshitish- o’rta va ichki quloq.
|
Ikkita tasmasimon buyrak- siydik yo’li- kloaka
|
Orqa oyoqlari yordamida sakrab(quruqlikda), va suzib(suvda).
Tritonlar- dumi yordamida suzadi
|
Tashqi urug’lanish. Urg’ochilari erkaklari topgan joygan tuxumini qo’yadi, ustidan erkaklari urug’ini sepadi. Urug’idan itbaliq rivojlanadi. Itbaliq tashqi jabra va ikki kamerali yurakka ega. Keyinchalik tashqi jabra ichki jabraga ayalanadi. Ikki kamerlai yurak uch kameraliga aylanadi. Suzgichlari yoqo’lib, oyoqlar paydo bo’ladi va yosh baqaga aylanadi.
|
Sudralib yuruvchilar
|
Og’iz- halqum- oshqozon- ichak- kloaka
|
Uch kamerali yurak(ikkita bo’lmacha va yagona qorincha. Qorinchaning yarmigacha to’sig’I bor) Aralash qon qorinchadan chiqib ikkiga ajraladi, biri o’pka borib arteriyal qonga aylanib chap bo’lmacha(arterial)ga qayatadi. Ikkichi qon tomir- a’zolardardagi kapillyalar- venalar- o’ng yurak bo’lmasi(venoz qon). O’ng va chap yurak bo’lmalaridagi qon qorinchaga tushib aralashadi.
|
Katakchalarga bo’lingan o’pka.
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi. Miyacha- harakatni. Tili tuyg’u. eshitish a’zosi- tashqi, o’rta va ichki quloqlar majmuasi.
|
Ikkita buyrak- siydik yo’li- kloaka
|
Oyoqlari yordamida harakatlanadi.
|
Urug’lanishi ichki. Qalin po’choq bilan qoplangan tuxum qo’yadi. Tuxumini qumlar orasiga qo’yadi. Tuxumdan yetuk sudralib yuruvchilar chiqadi.
|
Qushlar sinfi
|
Og’iz- halqum- oshqozon- ichak- kloaka
|
To’rt kamerali yurak. 2ta yurak qorinchasi, 2ta yurak bo’lmachasi. Ikkita qon aylanish doirasi. Katta qon aylanish doirasi: chap qorincha- aorta- arteriyalar- a’zolardagi kapillyarlar- venalar- o’ng yurak bo’lmachasi.
Kichik qon aylanish doirasi: o’ng yurak qorinchasi- o’pka arteiyasi- o’pka kapillyarlari- o’pka venalari- chap yurak bo’lmasi.
|
O’pka va havo kameralari. Tinch holatda o’pkadagi havo bilan nafas oladi. Uchayotganda a’zolar orasidagi havo kameralari siqilib ikkinchi marta nafas oladi.
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi. Miyacha- harakatni.
|
Ikkita buyrak- siydik yo’li- kloaka
|
Katta ko’krak muskullari qisqarishi natijasida qanotlari tushiriladi, kichik ko’krak va o’mrov osti muskullari yordamida qanotlari ko’tariladi. To’shi cho’qmorni hosil qiladi. Unga ko’krak muskullari kelib birikadi. Tovon suyaklari qo’shilib ilik suyagini hosil qiladi. Ilik suyagi qush qo’nayotganda va dast ko’tarilishda katta ahamiyatga ega.
|
Urug’lanishi ichki. Qalin po’choq bilan qoplangan tuxum qo’yadi. Tuxumdan jish bola(yirtqich, kaptarlar, chumchuqsimonlar, laylaklar, yirtqichlar, umuman uya quradigan qushlarda) yoki jo’ja(tovuqsimonlar, o’rdaksimonlar) chiqadi.
|
Sutemizuvchilar
|
Og’iz- halqum- oshqozon- ichak- anal teshigi
|
To’rt kamerali yurak. 2ta yurak qorinchasi, 2ta yurak bo’lmachasi. Ikkita qon aylanish doirasi. Katta qon aylanish doirasi: chap qorincha- aorta- arteriyalar- a’zolardagi kapillyarlar- venalar- o’ng yurak bo’lmachasi.
Kichik qon aylanish doirasi: o’ng yurak qorinchasi- o’pka arteiyasi- o’pka kapillyarlari- o’pka venalari- chap yurak bo’lmasi.
|
O’pkasi yordamida nafas oladi.
|
Bosh va orqa miya. Bosh miya 5 qismdan iborat. Oldingi miya- shartli reflekslar. O’rta miya ko’rish do’mbog’i- ko’rish. Uzunchoq miya- nafas olish va qon aylanishni boshqaradi. Miyacha- harakatni
|
Ikkita buyrak- siydik yo’li- siydik pufagi- siydik chiqarish kanali.
|
|
|