Vaboning alomatlari va belgilari qanday?

VABO- O’tkir antroponoz infeksion kasallik bo’lib, Fekal-oral mehanizm orqali yuquvchi, gastroenterit sindromi bilan xarakterlanuvchi, organizmni tezda suvsizlanishga olib keluvchi o’ta hafli yuqumli kasallikdir.

• VABO- O’tkir antroponoz infeksion kasallik bo’lib, Fekal-oral mehanizm orqali yuquvchi, gastroenterit sindromi bilan xarakterlanuvchi, organizmni tezda suvsizlanishga olib keluvchi o’ta hafli yuqumli kasallikdir.
• Kasallik kechishida gastroenteritik o’zgarishlar namayon bo’lishi, qayt qilish va ich ketishi natijasida organizmni tez va ko’p miqdorda suv va elektrolitlar yo’qotilishi kuzatiladi.

Vabo vibrioni egilgan tayoqcha shaklida bo’lib, vergul ko’tinishiga ega bo’ladi Uzunligi 0,5—1,5, yugʻonligi 0,3—0,6 mkm. Xivchinlari bir yoki bir nechta hujayraning bir qutbida joylashadi. Vibrion gramm manfiy, ishqoriy reaksiyaga ega 30-40 darajali aerob sharoitda yaxshi o’sadi

Kasallik qo’zg’atuvchisi vabo vibrioni gramm manfiy aerob spora xosil qilmaydi, harakatchan

• Kasallik qo’zg’atuvchisi vabo vibrioni gramm manfiy aerob spora xosil qilmaydi, harakatchan
• Vabo vibrionining 2 ta biovari mavjud
• -klassik.
• - el-tor.
• 3ta serologic turi farqlanadi:
• Ogava
• Inova
• Gikoshima
• Klassik vabo vibrioni – R.Kox tomonidan 1883 yili shu kasallikga chalingan bemor axlatidan ajratib olingan.
• El-Tor vibrioni esa 1906 yilda Gotshlix tomonidan ajratib olingan.

Qo’zg’atuvchi odamdan odamga, asosan to’g’ridan to’g’ri kontakt orqali, xamda suv orqali yuqadi.

Infeksiya manbai bo’lib bemor odam, rekomvalelisentlar va sog’lom tashuvchilar xisoblanadi.

Vabo vibrioni odam ichida ko’payib xolerogen endotoksin ishlab chiqaradi

Tashqi muhitga chidamliligi past bo’lib, yuqori haroratda tez nobud bo’ladi.

Kasallikdan so’ng turg’un nospetsifik immunitet shaklllanadi.

VABONING ALOMATLARI VA BELGILARI QANDAY?

• VABONING ALOMATLARI VA BELGILARI QANDAY?
• Vabo alomatlari — suvsimon ich ketishi, shuningdek axlatda oqimtir materiallarning (shilliq va oshqozon-ichak trakti hujayralari) mavjudligidir. Axlat guruch qaynatmasiga o’xshaydi. Diareya miqdori juda ko’p bo’lishi mumkin; ich ketish suyuqligi hajmi 24 soat davomida taxminan 250 sm3 / kg yoki kattalar uchun taxminan 10-18 litr bo’lishi mumkin. Odamlar quyidagi alomatlardan birini yoki bir nechtasini boshdan kechirishi mumkin:
• Suvsimon ich ketishi (ba’zan katta hajmlarda);
• Guruch-suvsimon axlat;
• Axlatdan baliq hidini eslatadigan hid kelishi;
• Qayt qilish;
• Yurak urishining tezlashishi;
• Teri elastikligining yo’qolishi;
• Shilliq pardalar qurishi (og’izning qurishi);
• Qon bosimi pastligi;
• Chanqoqlik;
• Muskullarda tortishish (masalan, oyoq tortishib qolishi);
• Xavotir yoki bezovtalik (ayniqsa bolalarda);
• Noodaity uyquchanlik yoki charchoq.
• Ko’pincha kasallikning og’ir shakllarida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan boshqa alomatlar quyidagilarni o’z ichiga oladi:
• Qorin og’rig’i (tortishishlar);
• Rektal og’riqlar;
• Isitma;
• Og’ir qayt qilish;
• Suvsizlanish;
• Siydik chiqarishning kamayishi yoki yo’qligi;
• Vazn yo’qotish;
• Tutqanoqlar;
• Shok;
• O’lim.
• Kasallangan kishilarda ushbu alomatlar rivojlanishini oldini olish uchun ular darhol suvlantirishga muhtoj, chunki bu belgilar va alomatlar insonning suvsizlanishi va og’ir vaboning rivojlanishi mumkinligini ko’rsatadi. Vaboning og’ir shakllarida (taxminan 5% -10%) bemorlarda buyrak yetishmovchiligi, elektrolit muvozanatining buzilishi (ayniqsa, natriy va kaliy) va komaga olib keladigan og’ir suvsizlanish rivojlanishi mumkin. Agar suvsizlanish bartaraf qilinmasa, bu tezda shok va o’limga olib kelishi mumkin. Jiddiy suvsizlanish ko’pincha birinchi ich ketishi kuzatilganidan 4 — 8 soat o’tgach yuzaga keladi va bemorga tegishli yordam ko’rsatilmasa, 18 soatdan bir necha kun o’tgach bemorning o’limi bilan yakun topadi. Epidemik chaqnashlarda tibbiy yordam yaxshi rivojlanmagan davlatlarda o’lim ko’rsatkichi 50-60% gacha yetishi mumkin.