Va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti «Xizmatlar ko‘rsatish, servis va uni tashkil etish»

Oliy ta’lim muassasida talabalar ilmiy izlanish ishlarining olib borilishi

Oliy o‘quv yurtini bakalavrlar tayerlashdagi, asosiy vazifalardan biri, bu har tomonlama fikrlovchi, doimo o‘z bilimini chuqurlashtirib, ko‘paytirib boruvchi, o‘zining ma’naviy-madaniy nazariy va professional darajasini ko‘tarib, ilmiy-texnikaviy rivojlanishda faol qatnashuvchi mutaxassislarni tayyorlash hisoblanadi.

Shuning uchun ham bakalavriaturada doimo ularning tahsil olishlari ilmiy izlanish ishlari bilan birga olib borishga harakat qilinib, turli xil chora-tadbirlar ishlab chiqiladi.
Bunda, ayniqsa, o‘qitishning yangi, zamonaviy texnologiyalarni, interaktiv uslublarning qo‘llanilishi, tahsil olishda mustaqil ishlar olib borishga, olingan natijalarni amaliyotda tadbiqini amalga oshirishga o‘rgatish samarali hisoblanadi.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturini ro‘yobga chiqarishning ikkinchi sifat bosqichi talablaridan kelib chiqib, iqtidorli talabalarni faol ravishda ilmiy-tadqiqot ishlariga jalb qilish oliy ta’lim muassasalari oldidagi muhim vazifalaridan biridir. Ushbu vazifa bajarilishi oliy ta’lim muassasalari “Iqtidorli talabalar bilan ishlash” bo‘limi Nizomi va talabalar ilmiy jamiyati Nizomi ishlab chiqildi, hamda Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining №279-sonli 30.03.2002 y. buyrug‘i bilan kuchga kiritildi.
Nizom iqtidorli talabalar bilan ishlash bo‘limi Nizom bo‘yicha, institutda ilmiy bo‘lim qo‘yidagi vazifalalr bo‘yicha ishlar olib boradi:

1. 
   Iqtidorli talabalarni aniqlash va tanlash, moyilligiga qarab, ularni maqsadli tayyorlashni tashkil etish;
   
2. 
   Iqtidorli talabalarni faoliyatini yo‘naltirish, muvaffaqiyatlashtirish;
   
3. 
   Talabalar ilmiy jamiyati faoliyatini yo‘naltirish, muvaffaqiyatlashtirish;
   
4. 
   Ta’lim olayotgan iqtidorli talabalrning intelektual salohiyatini davriy ravishda aniqlab borish;
   
5. 
   Talabalarni ilmiy-tadqiqot, ijodiy ishlarga, ilmiy to‘garaklar, (laboratoriya)ga faol jalb qilish;
   
6. 
   Respublika va xalqaro miqyosda o‘tkaziladigan ilmiy anjumanlar, fan olimpiadalari, seminarlar, tanlovda iqtidorli talabalarning ishtirokini ta’minlash;
   
7. 
   O‘zbekiston Respublikasi Davlat stipendiyalari, “Umid” jamg‘armasi, joriy fanlar grantlariga, nomdor stipendiyalarga tavsiya qilish;
   
8. 
   Iqtidorli talabalar o‘rtasida muntazam ravishda sotsiologik tadqiqotlar o‘tkazishdir.
   

Shuning uchun, bu ishga ilmiy maktablar va omillar, professor- o‘qituvchilar faol ishtiroki ta’minlanadi, kafedralardagi dolzarb ilmiy - tadqiqot ishlariga talabalar jalb etiladi, ularni har tomonlama qo‘llanib- quvvatlash lozim.
Bunda, ayniqsa institut talabalar ilmiy anjumanlari, seminarlari, ilmiy-tadqiqot ishlari tanlovlarini, davra suhbatlarni, fan olimpiadalarini va boshqa talablar o‘tkazilib boriladi.
Fakultetlar bilan kelishilgan holda xorijiy tillarni o‘rganish, informatsion texnologiyalarni o‘rganish mutaxassislik hamda boshqalar bo‘yicha maxsus va maqsadli kurslarni tashkil etish, fan olimpiadalarini o‘tkazish, “eng yaxshi talaba ilmiy ishi” tanlovini tashkil qilish va boshqalar katta ahamiyatga ega bo‘layapti.
Institutimizning tashkiliy tuzilmasi sxemada keltirilgan.
Sxemadan ko‘rinib turibdiki, institut talaba, professor-o‘qituvchilar ilmiy ishlarini boshqaruvi rektorning ilmiy ishlar va axborot texnologiyalari bo‘yicha prorektori olib boradi. Shu bilan birga fakultet dekanlarida (ilmiy ishlar bo‘yicha dekan muovini) kafedralardagi – kafedra bo‘yicha talabalar ilmiy ishlari bo‘yicha ma’sul xodimlar ish olib borishadi.
Institutda talabalarning kafedralar qoshidagi ilmiy to‘garak va ilmiy mavzular doirasida olib borayotgan barcha shakldagi ilmiy faoliyatini muvofiqlashtirish va rag‘batlantirish maqsadida - talabalar ilmiy jamiyati tashkil etilgan va bu jamiyat Oliy va O‘rta maxsus ta’lim vazirligining buyrug‘i bilan (№279 sonli) tasdiqlangan Namunaviy Nizom asosida olib boriladi. Talabalar ilmiy jamiyatining vazifalariga: ularning o‘quv jarayoni va ilmiy mehnat faoliyatini yaxlitligini ta’minlash, o‘z kasbi va mutaxassisligining metodologiyasini egalashni, ularni ilmiy- tadqiqotlari samaradorligini oshirish, o‘quv, tarbiyaviy va amaliyot masalalarini hal qilishda fanning ta’siri kuchaytirish va kelajakda ilmiy va pedogogik kadrlar zahirasini shakillantirish va tayyorlash va x.k.o. kiradi.
Bu borada institutda olib borilayotgan muhim ishlardan biri - bu institut kafedralarida har o‘quv yilining boshida, o‘z professor- o‘qituvchilari safidan ilmiy to‘garak rahbarlarini, talabalarni individual ilmiy rahbarlarni tayinlaydi va ilmiy mavzularni tasdiqlaydi. Shundan so‘ng muntazam ravishda bajariladigan ilmiy ishlar boshqarilib kafedra, dekanat, ilmiy bo‘lim, rektorat tomonidan boshqarilib boriladi.