Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot

5.3. Jarayon analizlari 
 
Jarayon  analizlari  kalit  harakteristikalarni  tushunishga  yordam  berishga 
jarayonlarning  o‘rgatilishi  va  qanday  jarayonlar  odamlar  tomonidan  amaliyotda 
bajarilishi  tushuniladi.  Men  5.3-rasmda  jarayon  analiziga  olib  keluvchi  jarayon 
o‘lchovini  taklif  qilganman.  Bu  bir  soddalashtirish,  chunki,  haqiqatda,  bu 
faoliyatlar  bir-biriga  o‘ralgan.  Siz  o‘lchovni  bilish  uchun  ba‘zi  analizlarni 
yakunlashingiz  kerak.  Siz  o‘lchangan  jarayonni  yanada  chuqurroq  tushunishni 
o‘rganasiz. 
Jarayon analizi bir-biriga bog‘langan xususiyatlardan iborat: 
1.
 
Jarayonda  o‘z  ichiga  olingan  faoliyatlar  va  ular  orasidagi  bog‘liqliklarni 
tushunish. 
2.
 
Jarayon faoliyatlari va o‘lchovi o‘rtasidagi bog‘liqlikni tushunish. 
3.
 
Tashkilotdagi  solishtirib  bo‘ladigan  jarayonlarga  analiz  qilayotgan 
jarayonlarni bog‘lash yoki bir xil tipdagi jarayonlarni benuqson qilib ko‘rsatish. 
Jarayonni  analizlash  davomida  jarayon  qanday  davom  etayotganini 
tushunishga  harakat  qilasiz.  Jarayon  samarasizliklarini  va  muammolari  haqidagi 
axborotlarni  qidirasiz.  Siz  jarayon  o‘lchovi  haqida,  jarayonni  ta‘minlash  uchun 
foydalaniladigan  dastur  uskunalari,  jarayonga  qanday  tashkiliy  omillar  ta‘sir 
etishiga  ham  qiziqishingiz  kerak.  5.5-rasmda  jarayonni  analizlash  davomida 
tekshirishingiz mumkin bo‘lgan jarayon tushunchalari ko‘rsatilgan. 
Eng oson qo‘llaniladigan jarayon texnikalari: 
1.
 
Intervyu  oluvchilar  va  intervyular
:  Loyiha  ustida  ishlayotgan  menejerlar 
va injenerlardan davom etish haqida so‘raladi. Javoblar shaxsiy intervyu davomida 

---

161 
 
yaxshilanadi.  Quyida  muhokama  qilganimdek,  muhokama  dastur  jarayon 
modellari atrofida strukturalanadi. 
2.
 
Etnografik  qo‘llanmalar
.  Etnografik  qo‘llanmalar(4-bobga  qarang)  inson 
faoliyatida  dastur  yaratish  tabiatini  tushunishda  foydalanilishi  mumkin.Shu  kabi 
analizlar  intervyu  oluvchilar  va  intervyular  tomonidan  ko‘rsatilishi  mumkin 
bo‘lmagan murakkablik va nozikliklarni ko‘rsatadi. 
Bu  takrorlanishlarning  har  biri  o‘z  yaxshi  va  yomon  tarafiga  ega.  Savol 
beruvchiga  asoslangan  analizlar  to‘g‘ri  savol  aniqlanganida  tezda  yakunlanadi. 
Agar  savol  nomunosib  bo‘lsa,siz  jarayonni  tushunishni  to‘liqsiz  yakunlashingiz 
mumkin.Bundan tashqari bu analizlar tahlil shaklidek paydo bo‘ladi. Injenerlar siz 
eshitishni istaganjarayon haqidagi haqiqatga javob berishadi.