Va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI

VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI

MUHAMMAD AL XORAZMIY NOMIDAGI

TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

O’rnatilgan Tizimlar Fani bo’yicha

3-LABORATORIYA ISHI

Mavzu Yorug'lik diodini yoqish misolida tugmaning bosilishiga ishlov berish

Guruh: 410-18

Bajardi: Teshayev SH.

Tekshirdi:Elov J.

Ishninng maqsadi: Yorug'lik diodini yoqish misolida tugmaning bosilishiga ishlov berish. Oddiy dasturni yaratish va yuklash misolida Arduino IDE dasturi bilan uning interfeysi bilan tanishish.

Bir necha milliamper tokda svetodiod aniq yiltiraydi. Yiltirash to‘g‘ri tokka proporsional bo‘ladi. Shuning uchun ulardan yarimo‘tkazgichli asboblarda indikatsiya elementi sifatida foydalniladi. Mabodo bitta gilofga svetodiod (yorug‘lik tarqatuvchi) va fotorezistor elementi (yorug‘lik qabul qiladigan), fotorezistor joylashtirilsa, zanjirlarni to‘la golvanik ajratgan xolda kirish tokini chiqish tokiga aylantirish mumkin bo‘ladi.

Yorug’likdiodda injeksion lyuminsensiya mexanizmi uchta asosiy jarayonlardan iborat: yarimo’tlazgichlarda nurlanish ( va nurlanishsiz) rekombinasiyasi , yorug’likdiod bazasiga ortiqcha asosiy bo’lmagan zaryadlarni injeksiyasi va genarasiya sohasida nurlanishni chiqishi. Yarimo’tkazgichda zaryad , eng muhimi , uni zona diagrammasi, tabiy krishmalar va nuqsomlarni mavjudligi, muvozanat holatdagi buzulishlar darajasi bilan aniqlanadi. Optron nurlagichlarning asosiy materiallariga to’g’ri zonali yarimo’tlazgichlar ( GaAs va uning uchlik brikmalari GaAlAs va GaAsP) kiradi, yani bularda ruxsat etilgan zona –zona to’g’ri optic otishlar bo’ladi . Zaryad tashuvchillarning har bir rekombinasiyasida bu sxema bo’yicha kvant nurlanish bilan yuz beradi, to’lqin uzunligi qaysiki energiyani saqlanish qonuni bo’yicha quidagi munosabat bilan aniqlanadi.

Yuqoridagi rasimda tinkercard internet saytidan foydalanib o’zimizning variant bo’ycha diodlarni similar orqali ardiuno qurulmasiga ulanish jarayoni ko’rsatilgan.Varyandlarimiz bo’yicha ishni bajaramiz.

Tayyor bo’lgan qurulmani dasturiy qismini yozamiz va yozilgan dasturi taminotni real qurulmaga yozamiz.

void setup()

{

pinMode(12, INPUT);

Serial.begin(9600);

pinMode(13, OUTPUT);

pinMode(3, OUTPUT);

pinMode(2, OUTPUT);

pinMode(7, OUTPUT);

}

void loop()

{

Serial.println(digitalRead(12));

if (1 > digitalRead(12)) {

digitalWrite(13, HIGH);

} else {

digitalWrite(13, LOW);

}

delay(100);

Serial.println(digitalRead(12));

if (1 > digitalRead(12)) {

digitalWrite(3, HIGH);

} else {

digitalWrite(3, LOW);

}

delay(100);

Serial.println(digitalRead(12));

if (1 > digitalRead(12)) {

digitalWrite(2, HIGH);

} else {

digitalWrite(2, LOW);

}

delay(100);

Serial.println(digitalRead(12));

if (1 > digitalRead(12)) {

digitalWrite(7, HIGH);

} else {

digitalWrite(7, LOW);

}

delay(100);

}

Xulosa: Yorug'lik diodini yoqish misolida tugmaning bosilishiga ishlov berish. Biz tinkerkad qurilmasida diodlarni nazorat qilishni yani uni o’chirib yoqishni o’rgandik.