va eguvchi momentlar

SINIQ STERJENLARDA KO’CHISHLARNI ANIQLASH

Berilgan tekis siniq sterjen uchun ichki zo’riqish kuchlari - bo’ylama kuchlar (N), ko’ndalang kuchlar (Q) va eguvchi momentlar (M) aniqlanishi, uchastkalar bo’ylab ularning epyuralari qurilishi va tugun muvozanati tekshirilishi lozim. Rasmda ko’rsatilgan K_i kesimda chiziqli va burchakli ko’chishlar Vereshchagin usulida aniqlanishi kerak (17.1-rasm).

Bu masalada berilgan tekis siniq sterjen CDE rigel va AC, BD ustunlardan iborat. Qo’zg’aluvchi va qo’zg’almas sharnirlarda yuzaga keladigan reaktsiya kuchlarini rasmda belgilaymiz.
Berilgan tekis siniq sterjen uchun statikaning muvozanat tenglamalari sistemasini tuzamiz:

Tekshirish:

17.1-rasm

Berilgan rasmdagi qiymatlardan foydalanib, tuzilgan muvozanat tenglamalari sistemasidan noma’lum reaktsiya kuchlarini topamiz.

Tekshirish: -17+20+5 - 4·2=0;
Demak, tayanchlardagi reaktsiya kuchlari son qiymatlari va yo’nalishlari bo’yicha to’g’ri topilgan.
Ichki zo’riqish kuchlarini aniqlashga o’tamiz. Berilgan tekis siniq sterjen hammasi bo’lib olti uchastkadan iborat.
Birinchi uchastkani rigelda o’ngdagi konsolda olamiz, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan o’ng tarafni qoldiramiz:
I uchastka (0 ≤ z₁ ≤ 2 m);
Bo’ylama kuchni topish uchun kesimdan o’ng tarafda joylashgan kuchlar rigel bo’ylama o’qiga proektsiyalanadi:

Ko’ndalang kuchni topamiz:

Eguvchi momentni hisoblaymiz:

Bu uchastkada tekis taralgan yuk bor va ko’ndalang kuch chegaralarda ishorasini almashtirmadi, shuning uchun qo’shimcha o’rta kesimda eguvchi momentni hisoblaymiz:

Ikkinchi uchastkani o’ng ustunda olamiz, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan pastki tarafni qoldiramiz:
II uchastka (0 ≤ z₂ ≤ 2 m);
Bo’ylama kuch bu uchastkada olingan kesimga qarab yo’nalgani, ya’ni siquvchi bo’lgani uchun manfiy ishora bilan olinadi:

Ko’ndalang kuch va eguvchi moment bu uchastkada yo’q:

Uchinchi uchastka ham o’ng ustunda, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan pastki tarafni qoldiramiz:
III uchastka (2 m ≤ z₃ ≤ 6 m);
Bo’ylama kuch bu uchastkada ham olingan kesimga qarab yo’nalgani uchun, ya’ni siquvchi bo’lgani uchun manfiy ishora bilan olinadi:

Ko’ndalang kuch bu uchastkada nolga teng:

Eguvchi moment bu uchastkada o’zgarmas qiymatga ega:

To’rtinchi uchastkani chap ustunda olamiz, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan pastki tarafni qoldiramiz:
IV uchastka (0 ≤ z₄ ≤ 6 m);
Bo’ylama kuchni topish uchun kesimdan pastda joylashgan kuchlar ustun bo’ylama o’qiga proektsiyalanadi:

Ko’ndalang kuchni topamiz:

Eguvchi momentni hisoblaymiz:

Bu uchastkada tekis taralgan yuk bor va ko’ndalang kuch chegaralarda ishorasini almashtirmadi, shuning uchun qo’shimcha o’rta kesimda eguvchi momentni hisoblaymiz:

Beshinchi uchastkani rigelda olamiz, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan chap tarafni qoldiramiz:
V uchastka (0 ≤ z₅ ≤ 3 m);
Bo’ylama, ko’ndalang kuch eguvchi momentni topish uchun kesimdan chap tarafda joylashgan kuchlar rigel bo’ylama o’qiga proektsiyalanadi:


Oltinchi uchastka ham rigelda, ixtiyoriy kesim o’tkazib, undan chap tarafni qoldiramiz:
VI uchastka (3 m ≤ z₆ ≤ 9 m);
_{Bo’ylama kuch, ko’ndalang kuch, eguvchi momentni topish uchun kesimdan chap tarafda joylashgan kuchlar rigel bo’ylama o’qiga proektsiyalanadi:}


Topilgan bo’ylama kuchlar (N), ko’ndalang kuchlar (Q) va eguvchi



17.2-rasm
momentlar (M) qiymatlarini tekis siniq sterjenning bo’ylama o’qiga perpendikulyar ravishda tanlangan masshtab bo’yicha qo’yib, uchastkalar bo’ylab ularning epyuralarini quramiz (17.2-rasm).
Chizilgan epyuralarning to’g’ri qurilganini bilish uchun S va D tugunlar uchun statik tekshirish o’tkazish kerak. Buning uchun S va D tugunlardan dz masofada rigel va ustundan kesamiz. Tugunlarga bo’ylama kuchlar