Va adabiyoti universiteti

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

XULOSA 

---

 

Mamlakatimizda  ta’lim  sohasida  olib  borilayotgan  islohotlar  har  bir 

pedagogdan o‘z ustida tinmay ishlashni, izlanishni talab etmoqda. Ona tili ta’limiga 

keyingi  yillarda  katta  e’tibor  berilayotganligi,  o‘quvchilarning  yozma  va  og‘zaki 

nutqini  rivojlantirish,  o‘z  fikrini  erkin  bayon  eta  oladigan  shaxs  tarbiyasi  asosiy 

vazifa qilib belgilanganligi sir emas.   Ushbu bitiruv ishini olingan nazariy bilimlarni 

amaliyotda qo‘llsh natijasi sifatida yuzaga keldi. 

O‘zbek  tilida  so‘z  yasalishi  mavzusini  o‘qitish  jarayonida  ilg‘or  pedagogik 

texnologiyalarni,  innovatsion  usullarni,  grafik  organayzerlarni  qo‘llash  mavzuni 

yaxshi o‘zlashtirishga yordam beradi.O‘quvchilar ko‘rish, yozish, masalani yechish 

uchun  mushohada  yuritish  orqali  mavzuni  yaxshi  o‘zlashtiradilar.    So‘z  yasalishi 

mavzusinio‘qitish  jarayonida  qo‘llaniladigan  samarali  usullar  haqida  quyidagicha 

xulosaga kelish mumkin:  

1. O‘zbek tilshunosligida so‘z yasalishi mavzusi yetarlicha tadqiq etilganligiga 

qaramay, mavjud nazariy adabiyotlarda fikrlar xilma-xilligiga duch kelish mumkin. 

So‘z  yasalishi  maktab  darsligida  alohida  bo‘lim  sifatida  berilmay,  har  bir  so‘z 

turkumini  o‘tish  jarayonida  shu  turkumga  xos  hodisa  sifatida  berilgan.  Har  bir 

darsda o‘quvchilarning mavjud nazariy bilimlarni puxra  o‘zlashtirishlari va ularni 

amalda qollay olish malakasini shakllantiruvchi mashqlar bilan mustahkamlangan.  

2.  Zamonaviy  ta’limni  tashkil  etishga  qo‘yiladigan  muhim  talablardan  biri 

ortiqcha  ruhiy  va  jismoniy  kuch  sarf  etmay,  qisqa  vaqt  ichida  yuksak  kafolatli 

natijalarga erishishdir, bunga erishida innovastion  pedagogik texnologiyalar to‘la 

ishonchli vosita bo‘la oladi. 

3.  O‘quv  fanlari  mavzularining  ilg‘or  pedafofik  texnologiyalar  asosida 

o‘qitilishi ta’lim jarayonining har bir uzvi boshqalari bilan mantiqiy aloqadorlikda 

puxta  va  to‘la  texnologiyalashtirilishini  ta’minlaydi.  Bu  esa  ta’lim  natijasini 

kafolatlaydi. 

4.So‘z 

yasalishi 

mavzusinio‘qitishdapedagoglar 

tomonidan 

interfaol 

metodlardan  o‘rinli,  maqsadli,  samarali  foydalanish  ta’lim  oluvchida  muloqotga 

kirishuvchanlik,  jamoaviy  faoliyat  yuritish,  mantiqiy  fikrlash,  mavjud  g‘oyalarni 

---

sintezlash,  tahlil  qilish,  o‘z  qarashlarini  bayon  eta  olish,  turli  qarashlar  orasidagi 

mantiqiy  bog‘liqlikni  topa  olish,  xulosa  chiqara  olish    qobiliyatlarini  tarbiyalash 

uchun xizmat qiladi. 

5.O‘quvchilarning  so‘z  yasalishiga  oid  bilimlarinini  o‘stirish  orqali  ularning 

lug‘at boyligi oshishiga erishiladi. Badiiy adabiyotlardan misol to‘plash, ularni tahlil 

qilish til va adabiyot ta’limining uzviyligini ta’minlaydi.   

6.  Dars  jarayonida  innovatsion  texnologiyalarda,  xususan,  turli  o‘yin 

texnologiyalari,  grafik  organayzerlardan  foydalanish  o‘quvchilarning  mavzuga 

qiziqishlarini ortishiga, bir xillikdan qochishga yordam beradi.