V. V. Mayskiy

sitoxrom P-450
 
izofermenti)
. Bu fermentlar qutbsiz lipofil moddalarga ta‘sir koʻrsatadi va ularni 
organizmdan oson chiqib ketadigan qutbli gidrofil birikmalarga aylantiradi.Mikrosomal 
fermentlar aktivligi jins, yosh, jigar kasalliklari hamda ba‘zi dori vositalarining ta‘siriga 
bogʻliq boʻladi. Erkaklarda mikrosomal fermentlar aktivligi ayollarga nisbatan yuqori 
(bu 
fermentlar erkaklar jinsiy gormonlari ta’sirida stimullanadi)
. Shuning uchun erkaklar 
koʻpchilik farmakologik moddalar ta‘siriga chidamliroq. 
Yangi tugʻilgan chaqaloqlarda mikrosomal fermentlar toʻliq rivojlanmagan, shuning uchun 
hayotining birinchi haftaligida bir qator dori moddalar 
(masalan :xloramfenikol)
toksik ya‘ni 
zaharli ta‘siri yuqori boʻlganligi uchun qoʻllash tavsiya etilmaydi. Jigarning mikrosomal 
fermenti aktivligi keksa yoshliklarda pasayib ketadi, shuning uchun 60 yoshdan katta 
boʻlganlarga, oʻrta yoshdagilarga nisbatan kamroq dozadagi dori preparatlari qoʻllaniladi. 
Jigar kasalliklarida mikrosomal ferment aktivligi pasayib ketishi mumkin, dori vositalarining 
biotransformatsiyasi sekinlashadi, ularning ta‘siri kuchayadi va uzayadi. Jigar mikrosomal 
fermenti sintezini faollashtiruvchi dori moddalari mavjud. Masalan, fenobarbital, 
grizeofulvin, rifampitsin. Yuqorida koʻrsatilgan dori moddalarining qoʻllanilishi natijasida 
mikrosomal ferment sintezining induksiyasi asta sekinlik bilan rivojlanadi 
(taxminan 2 hafta 
davomida)
. Bu preparatlarning bir vaqtning oʻzida boshqa preparatlar 
(masalan 
glyukokortikoidlar, kontraseptiv vositalar) 
bilan birgalikda qoʻllanilishi ularning ta‘sirini 
susaytirishi mumkin. Ba‘zi dori moddalari jigarning mikrosomal fermenti aktivligini 
susaytiradi 
(simetidin, xloramfenikol va b.q)
shuning uchun boshqa preparatlarning ta‘siri 
kuchayadi.