V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

birinchi  bosqichi
  12-13  yoshlarga  to’g’ri  keladi  va  o’ta  o’zgaruvchanligi, 
shaxsdagi  bilish jarayonlari va asl iqtidor bilan bog’lanmaganligi bilan xarakterlanadi. 14-15 
yoshlarga  to’g’ri  keladigan 
ikkinchi  bosqichda
  qiziqishlar  paydo  bo’ladi,  ular  ko’p  bo’lib, 
bevosita  bolaning bilish imkoniyatlari va shaxsiy xususiyatlari bilan bog’liq bo’ladi. 
Uchinchi 
bosqichda,
 16-17 yoshlarda qiziqishlarning shunday integrasiyasi ro’y beradiki, ular avvalo 
jinsiy xususiyatlar va shaxsdagi individual xususiyatlar bilan bog’liq holda rivojlanadi. Masalan, 
qizlar  va  o’g’il  bolalar  o’zlariga  mos,  yoqtirgan  va  yarashadigan  kasb-hunarni  tanlay 
boshlaydilar. L.Golovey (1996) fikricha, 
to’rtinchi
 – hal qiluvchi bosqichda qiziqishlar doirasi 
sezilarli  darajada  torayib,  professional  yo’nalish  shakllanib  bo’ladi  va  u  kasb  tanlash  bilan 
yakunlanadi. 
O’zining yuqori pog’onasiga ko’tarilgan qiziqishlar o’spirinning professional yo’nalishi va 
to’g’ri kasb-hunarni tanlashiga zamin yaratadi. Ular boladagi individual-psixologik xususiyatlar 
va  jinsiy  farqlar  bilan  bog’liq  bo’lgani  uchun  ham  o’g’il  bolalar  ko’proq  –  texnik va iqtisodiy 
yo’nalishlarni, qizlar esa, ijtimoiy-gumanitar va badiiy sohalar bilan bog’liq kasblarni tanlaydilar. 
Umuman,  inson  hayotida 
professional  o’z-o’zini  anglash
  katta  o’rin  tutadi  va  u  juda 
yoshlik paytidanoq shakllana boshlaydi. Bu jarayonni bosqichlarda tasavvur qilish mumkin.