V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

O’spirinlik davri 

---

 
148 
 
Yuqori sinfga o’tgan o’spirin psixologiyasining o’ziga xosligi shundaki, u hozirgi paytini, 
buguni  va  ertasini  kelajak  nuqtai  nazaridan,  istiqbolga nazar bilan qabul qiladi. Aynan shu 
davrga kelib, o’spirin turli kasblarga qiziqa boshlaydi, o’zining kelajakda kim bo’lishini tasavvur 
qila  boshlaydi.  Demak,  o’z-o’zini  professional  nuqtai  nazardan  ajratish,  tasavvur  qilish  – 
o’spirinlikning eng muhim yangiligidir. Professional taraqqiyotning asosiy bosqichlarini ajratar 
ekan,  Ye.A.  Klimov  (1996),  alohida 
“optasiya”
  (lotincha  so’z: 
optatio
  –  xohish,  tanlov) 
bosqichini ajratadi va uning xarakterli tomoni  – odam tomonidan professional taraqqiyotning 
bosqichi  tanlanishidir,  deb  e’tirof etadi. Optasiya bosqichi 11-12 yoshdan 14-18 yoshgacha 
bo’lgan taraqqiyot davrini o’z ichiga oladi. 
Biror aniq kasb-hunarni tanlash va o’z faoliyatini shunga yo’naltirish o’spirin shaxsi uchun 
juda katta ahamiyatga ega. Ana shunday tanlovning adekvat va to’g’ri bo’lishi o’spirindagi bilish 
bilan  bog’liq  qiziqishlar  va  professional  yo’nalishning  shakllanganligiga  bog’liq  bo’ladi. 
Professional  qiziqishlar shakllanishining o’zi olimlar tomonidan to’rt bosqichli jarayon sifatida 
qaraladi.  Uning