V. M. Karimovaning umumiy tahriri ostida. Toshkent

Shaxs 
yo’nalganligini
ng
 
 
Mas’uliyat
 
 
Maqsadlar va 
ideallar 
 
Qiziqishlar va 
e’tiqod 
 
Iymon 
 
Dunyoqarash 

---

 
105 
Maqsadlar va ideallar
 
 
Ijtimoiylashuvning  mas’uliyat  hissiga  bog’liq  yo’nalishlaridan  yana  biri  shaxsda 
shakllanadigan 
maqsadlar
 va 
ideallardir
. Ular shaxsni kelajakni bashorat qilish, ertangi kunini 
tasavvur  qilish  va  uzoq  va  yaqinga  mo’ljallangan  rejalarni  amalga  oshirishga  tayyorligini 
ta’minlaydi.  Maqsad  va  rejasiz  inson  –  ma’naviyatsiz  pessimistdir.  Bu  maqsadlar  doimo 
o’zining anglanganligi va shaxs real imkoniyatlariga bog’liqligi bilan xarakteralanadi. Ularning 
shakllanishi  va  ongda  o’rnashishida  ma’lum  ma’noda  ideallar  ham  rol  o’ynaydi. 
Ideallar
  – 
shaxsning  hozirgi  real  imkoniyatlari  chegarasidan  tashqaridagi  orzu-umidlari  bo’lib,  ongda 
mavjudligi va har doim ham amalga oshmasligi bilan xarakterlanadi. Chunki ularning paydo 
bo’lishiga  sabab bevosita tashqi muhit bulib, o’sha ideallar obyekti bilan shaxs imkoniyatlari 
o’rtasida  tafovut bo’lishi mumkin. Masalan, o’smirning ideali otasi, u otasiday mashhur va el 
suygan yozuvchi bo’lmoqchi. Bu orzuga yaqin kelajakda erishib bo’lmaydi, lekin aynan ana 
shunday ideallar odamga maqsadlar qo’yib, unga erishish yo’lidagi qiyinchiliklarni yengishga 
irodani safarbar qilishga yordam beradi.