V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

chalarni paypaslaganda, yumshoq konsistensiyaligi aniqlanib, ular odatda
og'riqsiz kechadi. Vaqt o'tib, ular kattalashib bir-biri bilan qo'shi-lib
ketishi mumkin. Do'm boqcha buyum oynasi bilan bosilsa (diaskopiya
usuli), yallig'langan o'choqdagi qon tomirlar qisqarib qonsizlangani
oqibatida toshmalar rangi o'zgaradi va sariqsimon-qizil rangli do'm boq­
chalar ba’zan oqish-sariq ko'rinishga ega bo'ladi va olma jelesini eslatadi
(olma jelesi simptomi). Ikkinchi tuberkulyozga xos bo'lgan simptom yoki
Pospelov A. simptomini (zond tushib ketishi simptomi) aniqlash uchun
o'tm as zond bilan do'mboqcha ustidan bosiladi. Bemor terisida kollagen
va elastik tolalari kasallik oqibatida parchalangan bo'lgani uchun ular
100

---

epidermisdan o'tgandan keyin qarshilik ko'rsatmasdan bosilgan zond
teriga yengil kirib ketishiga asos bo'ladi.
Sil yugirigida va teri silining boshqa turlarida ham d o 'm b oq ch a
keyinchalik yaralanib bitadi yoki quruq bitish yo'li bilan surilib, yo'qolib,
o'rnida chandiqli atrofiya qoldiradi. Chandiqli atrofiya o'chog'ining terisi
nozik. yupqa, xuddi g'ijimlangan papiros q o g 4ozidek b o 4lib, yaltirab
turadi. D o'm b oq ch a o'rnida yara paydo bo'lsa, uning atrof-chetlari
yumshoq, osilib turadigan, osti notekis va k o 4p miqdorda seroz-yiringli,
yengil qonab turadigan ajralma ko'rinib turadi. Chandiqlar yuzasida vaqt
o'tib yangi do'm boqchalam ing vujudga kelishi teri siliga juda xos belgidir.
Sil yugirigi kasalligi turli klinik ko'rinishda b o'lishi m um kin va
bammasida ham regionar limfa tugun yallig'lanib, kattalashib, bir-biri
bilan bog'lanib qoladi va bemor og'riq borligini sezadi.
Sil yugirigi yoshlikda boshlanib, ko'p yillar davomida surunkali, vaqti-