V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

Etiologiyasi. Zaxm q o ‘zg ‘atuvchisi - Treponema pallidum 1905-yil
F Shaudin va Ye.G offm anlar tom onidan ochilgan fakultativ anaerob
b o1 lib, mikroskop ostida spiral ko‘rinishli, 8-12 ta bir tekis burmalari bor
va xilma-xil ilgarilama, mayatniksimon, toMqinsimon, bukiluvchi va rotator
(aylanma) harakatlarga ega. Rangsiz treponemalar ko‘ndalang boiinish yo kli
bilan har 30-33 soatda ko4payadi va b o‘lingan treponemalarning o 4sishi 20-
30 daqiqadan 2 soatgacha davom etadi. Rangsiz treponemalar tashqi muhit
sharoitiga ta’sirchandir (antibiotik va kimyoviy moddalar ta’sirida quritilsa.
yuqori haroratda tez o ia d i, quyi haroratda esa uzoq saqlanadi) va omon
qolish uchun sist shakli yoki L shakliga aylanishi mumkin.
Oqish treponema fakultativ anaerob bo'lgani sababli limfaning tipik
parazitlari qatori lim fa tom irlari, to'q im alar orasidagi tirqishlar va
h u jayralar ichida yash ayd i. Z a xm n in g yuqqan va q tid a n b osh lab ,
Orttirilgan immun tanqisligi
sindrom i
G epatit B
Sitom egaliya
Am ebiaz
Lyam blioz
Pinta
Bedjel
Frambeziya
HIV
Hepatit B virus
Cytomegalovirus hommins
Entamoeba hystolitica
Lamblia intestinalis
Treponema carateum
Treponema bejel
Treponema pertenue
ZAXM (SIFILIS, SYPHILIS)
199

---

birlamchi va ikkilamchi davrlarida bemor organizmida antitanachalar
vujudga keladi (gumoral immunitet), uchlamchi davrida esa infeksion
granulema (hujayra immuniteti) kuzatiladi, antitanachalar kam bo'ladi.
Epidemiologiyasi. Zaxm kasalligi bilan faqat insonlar kasallanadilar.