V azir lig I a d h a m vaisov teri va tanosil

eksfoliativ kepaklanish
deb ataladi. Kepaklar ham birlamchi rivojlanishi 
mumkin: qazg4oqlanish, yumshoq leykoplakiyada, eksfoliativ xeylitda 
p a ra k e r a to tik kep aklar yuzaga keladi. Ixtiozda esa g ip erk e ra to tik
kepaklar hosil b o ‘ladi.
Eroziya, shilinish 
(erosio)
- teri, shilliq p a rd a la r yoki lab qizil 
hoshiyasining yuza, epidermisdagi yuzaki defekti hisoblanib, shu sababli 
ular izsiz bitadi. Eroziya birlamchi bo‘shliqli elementlar - pufak, pufakcha, 
yiringchalar p o ‘stlog‘i yorilishi natijasida hosil bo‘ladi.
Yara 
(ulcus)
terining chuqur defekti b o ‘lib, uning tubi derma yoki 
gipodermada joylashadi. Shuning uchun yara doimo chandiq hosil qilib 
bitadi. Yaralar, asosan, d o ‘mboqcha, tugun yoki chuqur yiringchadan 
keyin yuzaga keladi. Yaraning chetlari va tubi farqlanadi. Y araning 
o ‘lchamlari, shakli, chuqurligi, chetlarining k o ‘rinishi va tubi har xil 
b o ‘lib, turli dermatozlarda o ‘ziga xos ko‘rinishga ega bo'ladi. Agar yakka 
joylashib, bir-biriga q o ‘shilmagan d o ‘mboqcha yaralansa, diametri 0,5 
sm gacha bo‘lgan yara hosil bo‘ladi. Tugun yaralansa, birmuncha katta
38

---

va c h u q u r yara kuzatiladi. Yara chetlari o'y ilg a n , tubiga osilgan, 
tovoqsimon ko'rinishga ega b o ‘lishi m umkin. Yara tubi va chetlari 
yumshoq yoki zich konsistensiyali bo'lib, tubi yiringli, nekrotik, yiring- 
qon aralash massa so‘rg‘ichsimon granulyatsiya bilan qoplangan bo'lishi, 
oson jarohatlanib qonovchi b o ‘lishi mumkin. Chuqur yaralar suyakkacha 
borib, uni jarohatlashi mumkin. Yarani ko'zdan kechirayotganda nafaqat 
uning shakliga, balki o ‘lchamlari yoki tubiga ham e’tibor berish kerak. 
Yara chetlarida ko'pincha asosiy patologik jarayon qoldiqlarining bo'lishi 
uning tubida xarakterli ajratmalarning borligi, yaraga olib kelgan jarayon 
haqida m a ’lumot berishi mumkin