|
Og‘zi aylantirib mahkamlanadigan 1-turdagi konservalash uchun shisha banka
Bolalar ovqati mahsulotlari uchun shisha idishlar. GOST 52327-2005: Bolalarni ovqatlantirish uchun mo‘ljallangan oziq-ovqat mahsulotlarni qadoqlash uchun ham shishadan tayyorlangan idishlardan foydalaniladi va ularga asosan sharbat va konserva mahsulotlari qadoqlanadi. Ushbu shisha idishlarning asosiy parametrlari va o‘lchamlari quyida keltirilgan.
|
|
I-turdagi banka
|
II-turdagi banka
|
|
|
III-turdagi banka
|
IV-turdagi banka
|
|
|
|
I-turdagi butilka
|
II-turdagi butilka
|
II-turdagi butilka
|
GOST 52327-2005 talablariga ko‘ra bolalar ovqati mahsulotlari uchun shisha idishlar quyidagi o‘lchamlarda ishlab chiqariladi.
Bolalar ovqati mahsulotlari uchun shisha bankalarning asosiy parametrlari va o‘lchamlari (52327-2005)
Sig‘imi, sm3
|
Idish og‘zining raqami
|
Bankaning umumiy balandligi, N,mm
|
Silindr qismining diametri, D, mm
|
nominal
|
To‘liq
|
250
|
280±10
|
I-58, III-53,
III-58, III-63, III-66, III-66-1,
|
99±1,0
|
70±1,3
|
350
|
385±10
|
124±1,1
|
71±1,3
|
230
|
250±10
|
II-51
|
118,5±1,5
|
68,8±1,2
|
III-53
|
124,8±1,5
|
250
|
270±8
|
III-58
|
99±1,0
|
71,4±1,5
|
100
|
118±3,5
|
II-51
|
67,7±0,8
|
55±1,2
|
III-53
|
74±0,8
|
130
|
148±4
|
II-51
|
73±0,8
|
60±1,2
|
III-53
|
79,3±0,8
|
Bolalar ovqati mahsulotlari uchun shisha butilkalarning asosiy parametrlari va o‘lchamlari (52327-2005)
Sig‘imi, sm3
|
Idish og‘zining raqami
|
Butilkaning umumiy balandligi, N, mm
|
Silindr qismining diametri, D, mm
|
nominal
|
to‘liq
|
200
|
215±6
|
V-28D
|
180,9±1,2
|
55,0±1,2
|
200
|
220±6
|
V-28D
|
180,9±1,2
|
55,0±1,2
|
250
|
265±6
|
V-28D
|
180,9±1,2
|
55,0±1,2
|
250
|
265±6
|
KP
|
184,0±1,2
|
55,0±1,2
|
Baliq sanoati oziq-ovqat mahsulotlari uchun shisha bankalar. GOST 52897-2007: Baliq sanoatining oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash uchun ham shisha bankalardan ham foydalaniladi va ularga asosan konservalar, preservalar, hamda bolalar ovqati uchun mo‘ljallangan baliq mahsulotlari qadoqlanadi. Ushbu shisha bankalarning asosiy parametrlari va o‘lchamlari quyida keltirilgan.
Bankalarni yopish usuliga ko‘ra ularni 4 xil ko‘rinishda ishlab chiqariladi.
I-aylantirib mahkamlanadigan;
II-aylantirib mahkamlanadigan;
III-rezbali mahkamlanadigan;
IV-siqib mahkamlanadigan.
GOST 52897-2007 talablariga ko‘ra baliq sanoatining oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash uchun shisha bankalar quyidagi o‘lchamlarda ishlab chiqariladi.
|
|
1-xil ko‘rinishdagi banka
|
2-xil ko‘rinishdagi banka
|
Baliq sanoatining oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash uchun 1-xil ko‘rinishdagi shisha bankalarning
Bankaning to‘liq sig‘imi, sm3
|
O‘lchamlari, mm
|
α
|
Bankaning massasi, gr.
|
Banka og‘zining tipii va raqami
|
H
|
D
|
R1
|
R2
|
38±3
|
30±1
|
65
|
2
|
2
|
20°
|
75±8
|
II-58
|
68±4
|
39±1
|
70
|
2,5
|
2,5
|
13°
|
90±10
|
II-63
|
105±5
|
58±1
|
70
|
3
|
3
|
5°17’
|
155±12
|
II-63
|
130±5
|
43±1
|
90
|
2,5
|
2,5
|
16°
|
155±12
|
II-83
|
144±5
|
42±1
|
90
|
3
|
4
|
8°
|
195±12
|
II-83
|
232±6
|
38,5±1
|
115
|
5
|
8
|
9°
|
245±15
|
II-108
|
Baliq sanoatining oziq-ovqat mahsulotlarini qadoqlash uchun 2-xil ko‘rinishdagi shisha bankalarning
Sig‘imi, sm3
|
Idish og‘zining raqami
|
Bankaning umumiy balandligi, N, mm
|
Silindr qismining diametri, D, mm
|
nominal
|
to‘liq
|
100
|
118,0±3,5
|
VI-51
|
67,7±0,9
|
55,0±1,2
|
130
|
148,0±4,0
|
VI-51
|
73,0±0,9
|
60,0±1,2
|
230
|
250,0±6,0
|
VI-51
|
118,5±1,1
|
60,0±1,2
|
4. Polimerdan tayyorlangan iste’molga oid qadoq idishlarini ishlab chiqarish sanoatining jadallik bilan rivojlanishi umumjaxon yo‘nalishi bo‘lib, mahsulotlarini qadoqlash sektorida polimer materiallari o‘zining boshqa qadoqlash materiallari oldida bir qancha rad etib bo‘lmaydigan afzalliklari evaziga etakchilik qilmoqda.
Qadoqlashda polimer materiallariga kiruvchi termoplastlardan foydalaniladi, chunki haroratini oshirilishi evaziga termoplast qovushqoq-oquvchan holatga kiradi va materialning bunday xossasi qadoq idishlariga shakl berishda muxim o‘rin tutadi. Qadoqlashda asosan termoplastlarning quyidagidan foydalaniladi.
№
|
Nomlanishi
|
Qisqartirilgan
nomlanishi
|
MDH
|
Halqaro
|
1
|
Polietilen
|
PE
|
RE
|
2
|
Polipropilen
|
PP
|
RR
|
3
|
Polivinilxlorid
|
PVX
|
PVC
|
4
|
Polivinilidenxlorid
|
PVXD
|
PVDC
|
5
|
Polistirol
|
PS
|
PS
|
6
|
Poliamid
|
PA
|
PA
|
7
|
Polietilentereftalat
|
PETF
|
PET
|
8
|
Etilen va vinilatsetatning sopolimeri
|
EVA
|
EVA
|
9
|
Etilen va vinil spirtining sopolimeri
|
-
|
EVOH
|
Polimer materiallarning tavsifi.
Sellofan (SL)-ssellyulozani kimyoviy qayta ishlash yo‘li bilan olinib,ssellyulozaning struktura modifikatsiyasi [S6N10O5]n. Plyonka va tola sifatida foydalaniladi. Afzalliklari sifatida oziq-ovqat mahsulotlari bilan ta’sirlanganda yuqori gigienik xossalari, quruq holatda bo‘lganda past gaz o‘tkazuvchanligi, yuqori darajada suv bug‘larini o‘zkazish, moylarga turg‘un, yuqori haroratga bardoshligi, hamda shaffof, yaltiroq material bo‘lib yaxshi bosma va laminatlanish xususiyatlarini qayt etish mumkin. Kamchiliklariga gigroskopligi, suvda yaxshi bo‘kadi, termik payvanlanmasligi, past haroratlarga chidamsizligi, mo‘rtligi, chiqindi sifatida atrof muxitni ifloslantirishini ko‘rsatib o‘tish mumkin.
Polietilen (PE) [-SN2-SN2-]n – birinchi marotaba etilen gazini polimerizatsiya qilish yo‘li bilan olingan bo‘lib, ishlab chiqarishda eng hajmli va arzon polimer hisoblanadi.
Polietilen 3 markada ishlab chiqariladi:
1) YUqori bosimli polietilen (PEVD) 200°S haroratda va 1500 atmosfera bosimida ishlab chiqariladi. O‘zining past zichligi, elastikligi, yumshoqligi va yuqori gigienik xossalari bilan ajralib turadi. Asosan plyonka va tola shaklida ishlab chiqariladi.
2) Past bosimli polietilen (PEND) oddiy haroratda va 6 atmosfera bosimida, lekinssigler Natta katalizatori ishtirokida ishlab chiqariladi. O‘zining yuqori zichlik, qattiqligi, kamroq gigienik xususiyatlari bilan ajralib turadi, hamda paqirlar, kanistrlar va boshqa qattiq buyumlarni ishlab chiqarishda qo‘llaniladi.
3) O‘rta bosimli polietilen (PESD) oddiy haroratda va 30-40 atmosfera bosimida ishlab chiqariladi.
Ushbu material sovuqqa bardoshli, issiqga kam bardoshli, eskirish jarayoniga tez duchor bo‘luvchi bo‘lib, bu holatni oldini olish maqsadida ishlab chiqarishda aminlar turida stabilizatorlar aralashtiriladi. Qattiq idishlar va bir qavatli yoki kombinatsiyalangan qadoqlash plyonkalarini ishlab chiqishda keng qo‘llaniladi.
PEVD dan asosan iste’molga oid qadoq idishlari ishlab chiqarilsa, PEND dan esa mahsulotlarni tashishda qo‘llaniladigan idishlar bochkalar, yashiklar tayyorlanadi.
Qadoqlashda polietilendan foydalanishga ruxsat etilgan oziq-ovqat mahsulotlari:
- hidsiz bo‘lgan gigroskopik mahsulotlar, tuz, shakar, jelatin. Mustaxkamlikni oshirish uchun qadoqlashda qog‘oz, karton bilan kombinatsiyalash yaxshiroqdir.
- Sut va sut mahsulotlari. Pasterizatsiyalangan sutni qadoqlash uchun qog‘oz va karton negizida tayyorlangan idishlarning ichki va tashqi qavati polietilen, sterilizatsiyalangan sut uchun esa karton, folьga va polietilen negizidagi kombinatsiyalangan materialdan tayyorlangan idishdan foydalaniladi. Kombinatsiyalangan materialning tashqi qavati polietilen, keyin karton, polietilen, folьga, paketni termopayvadlash uchun 2 qavat polietilen va izolyasiya uchun folьgadan iborat bo‘ladi.
- Go‘sht va baliq blok holatida polietilen plyonkasiga tig‘iz xolda termopayvadlab qadoqlanadi. Bunday qadoq ichida yuqri namlikga ega bo‘lgan havo mavjud bo‘lib yuza qatlamdagi muzni sublimatsiyalanishini susaytiradi va natijada moylarningoksidlanish jarayonini sekinlashtiradi.
- Sovutilgan go‘sht, baliq va yarim fabrikat mahsulotlarni qadoqlashda, o‘zining yuqori to‘siqli xususiyatlari evaziga mikrobiologik va oksidlanish jarayonlarini sekinlashtiradi, hamda uzoq bo‘lmagan muddatlarga mahsulotni saqlash uchun xizmat qiladi.
Polietilendan tayyorlangan qadoqlarga ruxsat etilmagan oziq-ovqat mahsulotlari:
- Moylar va tarkibida moy bo‘lgan mahsulotlar. Polietilendan qilingan yopqa plyonkalar moy o‘tkazuvchan bo‘lib, qalinlari bo‘kish xususiyatiga ega.
- Hidi yaqqol ifodalanuvchi mahsulotlar, choy, kofe, zirovorlar.
- Alkagolli ichimliklar - begona aralashmalarni ajratib oladi va yot ta’mga ega bo‘ladi.
- YUqori namlikga ega bo‘lgan un va yormalar. Polietilen suv bug‘larini o‘tkazmaslik xususiyatiga ega bo‘lganligi sababli, mahsulotning nafas olish jadalligini oshiradi, natijada mahsulotning buzilishi tezlashtiradi.
- Dudlangan baliq va baliq mahsulotlari. Qadoq ichida ortiqcha namlikning yuzaga kelishi natijasida mikrobiologik buzilish jarayoni boshlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
