В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

2000 й.
2005 й.
2009 й.
2010 й.
2009-2010 
йилларда 
қўшимча ўсшп, 
%да
Ташқи савдо 
айланмаси
1237
1119
1290
1658
29
Экспорт
653
529
318
415
31
Импорт
584
590
972
1243
28
Сальдо
69
-61
-654
-828
27
7 . 5 . 2 - ж а д в а л
Е И в а У збекистон т а ш қ и савдосининг товар тар к и б и , 2010 й 14.
Экспорт
Қиймати, 
млн. евро
Улуши,
%
Импорт
Қиймати.
млн.
евро
Улуши,
%
Транспорт асбоб- 
ускуналари
251
20
Ноорганик
кимё
маҳсулотлари
88
21
Иқгисодиёт тармокдари 
учун мўлжалланган 
махсус машиналар
143
11
Газ
74
18
Тиббиёт ва фармацевтика 
маҳсулотлари
131
11
Текстиль
маҳсулотлари
56
13
Саноат учун махсус 
ихтисослапггирилмаган 
машина ва асбоб- 
ускуналар, машиналар ва 
уларнинг эхгиёт қисмлари
118
9
Металл 
рудалар ва 
металлом
37
9
Автомобиллар
59
5
Уғитлар
31
7
Бошқалар
541
44
Бошқалар
129
31
Узбекистон 
ва 
ЕИ
ўртасидаги 
иқгисодий 
муносабатларнинг 
истиқболи кўп жиҳатдан транспорт муаммолари билан боғлиқ. Бу соҳада 
ЕИнинг ТРАСЕКА дастури алоҳида эътиборга лойиқ. Узбекистон ва ЕИ 
ҳамкорлигининг истиқболли соҳалари сифатида куйидагиларни келтириш 
мумкин:
-
ЕИнинг йирик компанияларини Узбекистон иқгисодиёти тармоқ- 
ларидаги 
инвестиция лойиҳаларига жалб этиш, 
хусусийлаштириш 
жараёнидаги фаол ииггирокини таъминлаш;
13 httD://ww‘w.ci.<;stat.coin/ni3/Eviostalbooklet.pdf
14 htln7/wwv.cisstat.c131

---

- хусусийлаштириш, стандартлапггириш соҳаларида миллий қо- 
нунчиликни ЕИ ва Ж СТ меъёрларига мувофиқлаштириш бўйича техник 
ҳамкорликни ривожлантириш;
- кичик 
ва 
хусусий 
тадбиркорликка 
кўмаклашиш 
соҳасида 
ҳамкорликни ривожлантириш ва бу соҳада лойиҳаларни ЕИ томонидан 
молиялаштириш имкониятларини кенгайтириш;
- қўшма лойиҳаларни амалга ошириш бўйича кредитлар олиш;
- ТАСИС дастурлари доирасида таълим дастурларидан самарали 
фойдаланиш;
- ТРАСЕКА вап ИНОГЕЙТ лойиҳапари бўйича Узбекистоннинг 
транзит имкониятларидан кенг фойдаланиш ва ривожлантириш.
Асосий туш ун чалар
“Евротом ” — ЕИ аъзолари томонидан 1957 йилда Рим шартномасига 
мувофиқ тузилган Европа атом энергияси бўйича ҳамжамияти ташкилоти.
Р им ш артном аси - 1957 йилда Германия, Франция, Италия, Бельгия, 
Нидерландия ва Люксембург томонидан имзоланган, инсонлар, товарлар, 
хизматлар ҳамда капитал ҳаракати йўлидаги тўсиқларки бекор қилиш 
тўгрисидаги халқаро шартнома.
М аастри хт ш артном аси — 1992 йилда Маастрихт (Нидерландия) 
шахрида Европа Иттифоқини тузишнинг асосини ташкил этувчи 
шартнома.
Европа И тти ф оқи — Европанинг 27 та мамлакатини бирлаштирувчи 
иқтисодий ва сиёсий гуруҳ.
Лиссабон ш артном аси — 2007 йил 13 декабрда Лиссабонда 27 
мамлакатдан иборат ЕИнинг амал қилишини яхшилаш ва унинг жаҳон 
хўжалигидаги ўрнини мустаҳкамлаш мақсадида имзоланган халқаро 
шартаома.
Е вропа валю та ти зи м и (EBT) - ЕИ аъзоларининг худудий валюта 
гурухи-
Евро - Европа валюта итгифоқига аъзо мамлакатларда муомалада 
бўлган валюта.
Евро худуди -Е И га аъзо, ягона валюта - евро муомалада бўлган 
мамлакатлар ҳудуди.
В алю та курслари м еханизм и - миллий валютанинг еврога нисбатан 
асосий паритетини тартибга солиш механизми бўлиб, валюталар курси 
паритетдан 15% гача фарқланиши мумкин.
132

---

1. Ғарбий Европанинг жаҳон иқгисодиётидаги ўрнига баҳо беринг.
2. Ғарбий Европанинг рақобатбардош тармоқларига қайси тармоқлар 
кирапи?
3. Европа Итгифоқининг ривожланиши қандай босқичлардан иборат?
4. Европа Иггифоқи ривожланиши жараёнида неча марта кенгайган 
ва унга қайси мамлакатлар кирган?
5. ЕИ иқгисодиётининг таркиби қандай кўринишга эга?
6
. Жаҳон молиявий-иқгисодий инқирозининг ЕИ иқгисодиётига 
таъсири ва ундан чиқиш йўлларига баҳо беринг.
7. ЕИ инқирозга қарши дастурларининг усутвор йўналишлари 
нималардан иборат?
8
. Евро ҳудудига кириш мезонлари нималарга асосланади?
9. Евро қудудининг ривожланиш истиқболларига баҳо беринг. 
Ю.Узбекистон 
ва 
ЕИ
иқгисодий 
алоқаларининг 
ривожланиш
истиқболлари нималардан иборат?