В а Х а б о в а. В., Т а д ж и б а е в а д. А., Х а ж и б а к и е в ш. Х

бирига ўхшаш қимматроқ товарлар ишлаб чиқаришни бартараф этиш ёки 
илмий 
тадқиқот, 
тажриба-конструкторлик 
ишларига 
сарфланадиган 
маблагларни тежаш имконини берадиган технологик ўзаро алмашувларни 
кенгайтиришга имкон тугдиради деб ҳисоблайдилар.
Олимларнинг бошқа гурухи устунлик қилувчи шарт-шароитлар сифатида 
ташқи иктисодий омиллар, масалан, коллектив мудофаа қобилиятини оши- 
ришни илгари сурадилар. Учинчи гурух олимлар эса, интеграцион rypjoyiap 
тузилиши - бу уларнинг аъзоларига ишлаб чикариш нинг бирдек ўсиши, ижти­
моий барқарорлик ва шаклий мақсадларга осон, тезроқ эришиш имконини 
беради деб ҳисоблашади. Интеграцияга нисбатан ҳамма назарий ёндашувлар- 
ни умумлаштириб, шуни таъкидлаш жоизки, интеграция-минтақавий миқёсда 
сифат жихдтидан янги иқтисодий муҳитни шакллантириш йўли билан миллий 
хужалик комплексларининг яқинлашуви ва бир-бирига кириб, бориши ни 
ифодалайди.
Жахон икгисодиётида интеграция жараёнлари ҳар бир давлат учун фақат 
“ўз ишлаб чиқаришига” эга бўлиш самара бермайдиган бўлиб қоладиган 
вазиятни келтириб чиқаради.
Демак, ХИИ — миллий иктисодиётларн инг турли соҳалардаги хдмкорлик 
шакли бўлиб, ҳамкор мамлакатлар иктисодиётининг техник, технологик ва
654

---

иқгисодий жиҳатдан узоқ муддатли боғлиқлигининг чукурлашуви билан 
ажралиб туради.
ХИИнинг мақсади истиқбодца товарлар, хизматлар ва ишлаб чикдриш 
омилларининг эркин қаракатланишига тўсиқ бўлаёгган чекловларни бартараф 
этиш хисобланади.
Ишлаб чиқариш, илмий-техник қамкорлик ва айирбошлаш предмет ҳи- 
собланган товарлар, хизматлар, пул ва мехдат ресурслари ХИИ обьекглари хд-