Узлуксиз таълим тизимида малакали кадрлар тайёрлаш муаммолари

Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish

2021-yil
 
23-aprel 
258 
Maktab geografiyasi ta’limi oldiga bir qancha maqsad va vazifalar qo‘yilgan. Bu esa, 
geografiya fani o‘qituvchilaridan pedagogik mahorat va yuksak bilimni talab qiladi. Chunki 
o‘quvchi barcha bilimlarning asosiy qismini o‘qituvchi orqali oladi. 
Hozirgi kunda o‘qituvchi ilg‘or pedagogik texnologiyani mukammal o‘zlashtirgan 
bo‘lishi lozim. 
Geografiya ta’limida informatsion texnologiyalarni qo‘llash quyidagi sohalarda olib 
borilmoqda, bular;
-elektron darliklardan foydalanish;
-elektron xaritalardan foydalanish;
-internet imkoniyatlaridan foydalanish;
-video filmlardan foydalanish;
-masofaviy o‘qitish texnologiyalaridan foydalanish. 
Geografiya ta’limida informatsion texnologiyalardan foydalanishni quyidagi shart-
sharoitlarini ta’kidlab o‘tish lozim: 
-geografiya o‘qituvchisi informatsion texnologiyalardan foydalanish ko‘nikmasiga ega 
bo‘lishi shart; 
- maktab o‘quvchilari kompyuterlardan foydalanish ko‘nikmasiga ega bo‘lishi shart; 
- maktabda kompyuter sinflari bo‘lishi shart. 
Bugungi kunda juda ko‘p darsliklarning elektron versiyalari yaratilmoqda. Shu munosabat 
bilan o‘quvchilar berilgan mavzuni elektron darslikdan topib uni o‘qituvchi yordamida, yoki 
mustaqil o‘rganishi mumkin. Darsni o‘qituvchi boshqarib turishi mumkin. Bunda o‘qituvchi 
matnni o‘rganishda izohlar berib boradi. Matndagi chizmalar, rasmlar, xaritalar, jadvallar 
alohida tushuntiriladi. Darsni oxirida o‘qituvchi kompyuter orqali o‘quvchilarga savollar berishi 
mumkin. O‘quvchilar esa kompyuter orqali javob berishadi. Ularning bergan javoblari 
o‘qituvchi tomonidan baholanadi. 
Geografiya ta’limida xaritalar asosiy o‘quv vositasi bo‘lib hisoblanadi. Shuning uchun 
xaritalar bilan mustaqil ish bajarayotganda elektron xaritalardan foydalanish mumkin. Elektron 
xaritalar orqali quyidagi ishlarni bajarish mumkin: 
- elektron xaritalar orqali tabiiy va iqtisodiy geografik tavsiyalar tuzish; masalan, iqlim 
xaritalaridan foydalanib ma’lum bir materik yoki hudud iqlimi tavsifini tuzish, yoki iqtisodiy 
geografik xaritalardan foydalanib ayrim mamlakatlarga yoki hududlarga iqtisodiy ta’rif berish 
va h. k.; 
- internet imkoniyatlaridan foydalanib geografiyaning turli sohalari bo‘yicha yangi-
yangi ma’lumotlar olish mumkin. Masalan, kundalik iqlim haqida, aholi haqida, xo‘jalik va 
geosiyosiy sharoit haqida va h.k. 
Geografiya ta’limida video filmlar juda katta ahamiyatga ega. Video filmlardan 
quyidagi sohalar bo‘yicha foydalanish mumkin, bularga boshlang‘ich tabiiy geografiya kursi, 
materiklar va okeanlar tabiiy geografiya kursi, O‘rta Osiyo va O‘zbekiston tabiiy geografiya 
kursi, O‘zbekiston ijtimoiy va iqtisodiy geografiya kursi, jahon iqtisodiy va ijtimoiy geografiya 
kursi va bundan tashqari, fakultativ mashg‘ulotlar, hamda geografik to‘garaklar kiradi.
Maktabda gеografiya o`qitishning uchta asosiy yo`nalishi ajratib ko`rsatiladi: 
birinchidan, bu gеografiya darslarida informatsion tеxnologiyalarni to`g`ridan-to`g`ri 
qo`llash, bunda eng ko`p amaliy mashg‘ulotlarda qo`llanadi; ikkinchidan, o`quvchilarning 
darsdan tashqari mashg`ulotlarini tashkillashtirish uchun informatsion tеxnologiyalarni 
qo`llash; uchinchidan, axborot tеxnologiyalari bilimga yo`naltirilgan bo`sh vaqtni 
ta`minlashga (bolaning aqliy rivojiga ko`maklashuvchi o`yinlar, elеktron qomuslar kabi) 
qaratilgan. 

---