Innovatsion yondashuvlar asosida milliy ta’lim tizimini takomillashtirish
2021-yil
23-aprel
202
axborot iste’molchilarning yangi toifasiga xizmat qiluvchi va axborot yetkazib beruvchi
virtual kutubxonalar tashkil qilishdan iboratdir.
Bugungi kunda uzluksiz talim sifat samaradorligini oshirishda muhim omil bo‘lib
xizmat qiladigan axborot-kutubxonalar va maktab kutubxonalari kitobxonlarni jalb qilish
faoliyatini oilalarda ota-onalar bilan uzviy hamkorlikda ish olib borilishi muhim bo‘lib,
kitobxonlarni davr talabiga mos ravishda tarbiyalashga alohida e’tibor berishlari zarur.
Kitobxonlikka o‘rgatish kitobga mehr u‘yg‘otishdan boshlanadi. Prezidentimiz Shavkat
Mirziyoyev ta’kidlaganlaridek, -“Kitob mutolaasiga havas avvalo, oiladan boshlanishi, ota-
onalar farzandlarida kitob o‘qishga mehr uyg‘otishi uchun o‘zlari kitobxon bo‘lishlari
lozim.” Bu esa ota onalar va kutubxonachilarning o‘zaro hamkorlikda ish olib borish
zaruratini keltirib chiqaradi.
Umumiy o‘rta ta’lim maktab kutubxonalari o‘quvchilarning yoshi, qiziqishi, talab va
istaklarini hisobga olib adabiyotlarni taqdim etishlari, bolalarning o‘qishiga rahbarlik
qilishlari juda muhim hisoblanadi. Kitob oladigan o‘quvchi qanday kitobni qaysi vaqtda,
qaysi yoshda o‘qishini kutubxonachi doimiy nazorat qilishi kerak. 1-2-sinfda ertaklar,
masallar, she’rlar o‘qigan o‘quvchilar, 3-4-sinflarda ertaklar, masallar, kichik hikoyalar,
she’rlar, dostonlar o‘qishga tavsiya etilishi kerak.
Yuqori sinfda o‘qiyotgan o‘quvchilarga kitoblarni targ‘ib qilishda ko‘rgazmalarning
turli shakllari, adabiyotlarning taqdimotlarini o‘tkazish, bibliografik ma’lumotlar berish,
turli ommaviy an’anaviy va noan’anaviy tadbirlar o‘tkazish bilan bir qatorda, uzluksiz
ta’lim sifati va samaradorligini oshirishga ko‘rsatiladigan xizmatlarning noana’anaviy
shakllari-kutubxona elektron kataloglaridan foydalanilsh, Internetga kirish, saytlarni bilish,
axborotlarni topish, tanlash, maqsadli foydalana olish bilim ko‘nikma malakalarini
shakllantirib borilishi ko‘zda tutilishi kerak. Maktab kutubxonalarini axborot-
kutubxonalariga aylantirish, bosqichma-bosqich elektron kutubxonalarni tashkil etish,
kutubxonalarda 5-6-sinflardan boshlab kutubxonachilik darslari tashkil qilinishi, uzluksiz
ta’lim sifati va samaradorligini oshirishda o‘z samarasini beradi. Bu kutubxonachilik
darslarida o‘quvchilarga bibliografik bilimlar berish, axborot olish madaniyatini
shakllantirish, butunjahon axborot manbai bo‘lgan Internet va uning saytlari, elektron
kutubxonalar va ulardan foydalanish qoidalari va boshqalar nazarda tutilishi zarur. Chunki,
o‘quvchilar oliy ta’limda o‘qishni davom ettirgunlariga qadar, fanlarni chuqur o‘zlashtirish
bilan bir qatorda bunday bilim ko‘nikma malakalarini egallagan bo‘lib, kutubxona
jamg‘armalari va axborotlar bazasidan mustaqil foydalana oladigan kitobxonlar va
foydalanuvchilarga aylangan bo‘lishlari zarur. Mustaqil foydalanuvchilar har qanday
vaziyatda, o‘z maqsadlari sari dadil qadam tashlab o‘z bilimlarini boyitishga qodir bo‘lib
yetishadilar.
Oliy ta’lim muassasalari kutubxonalarida ham doimiy kitob targ‘iboti,
ko‘rgazmalardan samarali foydalanish zarur. Bunda ularning maqsadlariga erishishlari
uchun adabiyotlar, dunyoviy bilimlarni shakllantirishga xizmat qiluvchi Internet
ma’lumotlari, fan sohalariga oid qiziqarli kutubxona elektron bazasidagi ma’lumotlarni
taqdim qilish muhim hisoblanadi. Maktab kutubxonalaridagi ko‘rgazmali xizmat
ko‘rsatishdan farqli tomoni shundan iboratki, kutubxonadagi mutaxassislik fanlariga oid
barcha adabiyotlarning bibliografik ro‘yxatlari, bibliografik tavsiyalari, bibliografik
sharhlari adabiyotlar bilan birga ko‘rgazmada taqdim qilinishi lozim. Bunday kitob
ko‘rgazmalarining elektron nusxalarini taqdim qilinishi ham samarali hisoblanadi. Bu
ma’lumotlar kitobxonlarga turli fan sohalaridagi yangi erishilayotgan yutuqlar, izlanishlar,
munozaralar, ma’lumotlar bilan tanishtirib boradi va shu bilan birga ularni ham
qiziqishlarini oshirishi mumkin. Shunday ekan, o‘quvchilarga maktablarda, oliy ta’lim
Do'stlaringiz bilan baham: |