Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

affectio maritalis
мавжудлиги билан фарқ қилган.
Affectio maritalis
, яъни 
никоҳ қуриш мақсади бир ижтимоий табақага мансуб эркак ва аёл тузадиган 
иттифоқда мавжуд бўлади ва бу табақа вакиллари ўртасида аввалдан сеп 
мулки ва 
donatio ante nuptias
бериш ҳақида келишиб олинган ва, одатда,
улар ўртасида никоҳ тузилган. Бу никоҳ турида аёл ўз эркинлигини сақлаб 
қолади ва кейинчалик, мазкур никоҳ тури ягона кўринишга айланди. 
Бошқача қилиб айтганда, бу шаклдаги никоҳга киришган аёл эрининг ва 
унинг paterfamiliasига фақат 1 йил яшагандан кейин қарамликка тушади ва
шу 1 йилни эрининг уйида ўтказиши шарт эди. Никоҳ қурилганига 1 йил 
тўлмасдан озодликни сақлаб қолиш нияти бўлган аёл 3 кун бошқа ерда 
(одатда, отасининг уйида) яшаб келиши керак бўлган (
usurpatio trinoctii
). 
Бундай ҳолда аёл эри ва оила бошлиғига қарам бўлмай, никоҳ қургунча sui 
juris шахс бўлган бўлса, ўшандай ва аввал alieni juris бўлган бўлса, ўша 
ҳолатда бўлган. 
Бундай шаклда тузилган никоҳ классик даврдан кейин ҳам кенг
тарқалган, айни вақтда, черковда никоҳ ўқитиш билан тузиладиган
қонуний никоҳга киришиш ҳам аста-секин тарқала бошлади. 
Эр-хотин муносабатлари.
Қадимги даврдан шаклланиб келган никоҳ 
қуриш усулларидан биронтаси бўйича тузилган никоҳда аёл киши, агарда у
usurpatio trinoctiiдан фойдаланмаган бўлса, эрининг оила бошлиғи ёки 
бевосита эрининг manusга ёки қарамлигига тушиб қолган. Бундай никоҳ
conventio in manum
асосида тузилиб,
matrimonium cum manu
деб аталган. 
Аксинча, usus шаклида тузилган ва usurpatio trinoctiiдан фойдаланса, унга 
маnus тааллуқли бўлмаган. Бундай никоҳда хотин sui juris шахс бўлган 
бўлса, шундайлигича қолган, paterfamilias қарамоғида бўлган бўлса, alieni
juris бўлган –
matrimonium sine manu
. 
Эр ва хотиннинг cum manu ва sine manu никоҳларидаги муносабатлари 
бир-биридан тубдан фарқ қилган, шунинг учун ҳам бу никоҳ турлари
моҳияти жиҳатидан бир-биридан фарқ қиладиган никоҳ турлари эди. 
а)