Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Суд қарори.
Қарор 
–
sententia
судья томонидан қабул қилинган ва 
эълон қилинган. Қарорда диспозитив (фармойиш) ва аргументация бўлган.
Судья даъво талабини қабул қилса, диспозитив
кондемнатор
, даъво 
талабини рад қилса, диспозитив
абсолютор
бўлган. Судья даъво 
талабининг ҳаққонийлиги ва ҳажмини эркин белгилаган. 
Қарордаги диспозитив харажат тўғрисидаги ажримни ҳам қамраб олган. 
Кондемнатор қарор қабул қилинган бўлса, харажатлар – жавобгар 
томонидан, абсолютор қарорда эса, харажатлар даъвогар томонидан 
қопланган. Судья харажатларни аниқлашни унутган бўлса, ўзи қоплаган. 
Қабул қилинган қарорни асослаш учун чиқарилган қарор фойдасига
судья кўплаб аргументациялар келтирган. Қарор низо келиб чиққан
пайтдан бошлаб 3 йил давомида қабул қилиниши шарт бўлган. 
Апелляция.
Биринчи даражадаги император ёки praefecti praetorio
томонидан чиқарилган қарорлар ҳар доим ҳуқуқий жиҳатдан устун 

---

44 
бўлган. Бошқа судьялар томонидан чиқарилган қарорлар ҳар доим ҳам 
ҳуқуқий кучга эга бўлавермаган, чунки уларнинг қабул қилган қарори
устидан норози томон юқори суд органига шикоят – 
appelatio 
бериши 
мумкин бўлган.
Шикоят қарор қабул қилинган заҳотиёқ берилган. Қарорни бекор қилиш 
бўйича асослар ёзма равишда судга 2-3 кун ичида берилган. Қуйи 
даражадаги (қарор чиқарган) суд юқори судга маълумот тайёрлаган ва бу 
маълумот шикоятчига у юқори судга шикоят қила олиши учун берилган.
Юқори суд органи ишни қайта кўриб чиқиб, иш бўйича охирги қарорни 
қабул қилган. 
Суд қарорини бажариш.
Одатдаги усуллар билан тортишувга асос 
бўлмаган қарорлар ҳуқуқий кучга эга бўлган. Бундай қарорлар дарҳол 
бажарилмаган. Уларнинг бажарилиши учун (res judicata) – 4 ойдан иборат 
бўлган париция муддатида жавобгар ўз хоҳиши билан қарорни бажариши 
шарт бўлган. Суд қарори бу муддатда бажарилмаса, даъвогар суд қарорини
бажаришни талаб қилган, бунинг учун actio judicati қўллаш лозим бўлган.
Чиқарилган ҳукм ёки қарорнинг бажарилиши юзасидан қабул қилинган 
қарор