Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги узбекистон республикаси фанлар акаде


П ПБУЛИМ МАГНОЛИЯТОИФА (MAGNOLIOPHYTA), ГУЛЛИ



Download 4,93 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/93
Sana25.02.2022
Hajmi4,93 Mb.
#304750
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   93
Bog'liq
Yuksak o'simliklar sistematikasi

П ПБУЛИМ
МАГНОЛИЯТОИФА (MAGNOLIOPHYTA), ГУЛЛИ
ё к и
 
ё п и к

у р у г л и
У
с и м л и к л а р
Гулли усимликлар булими турларга нихоятда бой. Усим­
ликлар дунёсида улар мухим урин эгаллайди. Хозирги вак- 
тда гулли усимликлар 533 ола, 13 ООО туркум ва 250 ООО га 
якин турни уз ичига олади. Демак, барча тубан ва спорали 
юксак усимликларни бирга кушиб хисоблаганда хам, гул­
ли усимликлар устунлик килади. Гулли усимликлар Ер 
шарининг деярли барча зоналарида учрайди ва усимлик­
лар крпламида мухим рол уйнайди.
Гулли (Ёпик; уругли) усимликлар бошка усимлик- 
ларга нисбатан ташки шароитга яхширок мослашган, 
чунки уларда репродуктив ва вегетатив органлар тако- 
миллашган булиб, уруг куртаклари мевачи барглар би­
лан копланган. Шунинг учун гулли усимликлар ёпик; 
уругли усимликлар дейилади. Ёпик; уругли усимликлар 
уруги ташки томондан мева билан уралиб турганли учун 
нокулай шароитдан (куриб колишдан, харорат таъси- 
ридан ва хайвонлардан) химоя килинади.
Энг кадимги гулли усимликлар хашаротлар ва ша- 
мол воситаси билан чангланган. Гулли усимликлар хаёти- 
да тугунча хам катта рол Уйнайди. Тугунча бу мевачи 
баргларнинг кУшилиб усиши натижасида вужудга келиб, 
ундан мева хосил булади. Гулли усимликлар узига ке- 
ракли озукани вегетатив органлардан кабул килади. Ёпик 
уругли усимликларда гаметофит жуда кискариб кетган, 
антеридийлар йуколиб кетиб, спермалар вужудга кел- 
ган. Ёпик уругли усимликлар учун хос яна бир мухим 
белги шундан иборатки, уларда куш уругланиш мавжуд. 
Куш уругланиш натижасида деярли бир вактда, яъни 
муртак (эмбрион) билан эндосперм вужудга келади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


г у л л и
 У
с и м л и к л а р н и н г
 
к е л и б
 
ч щ и ш и
Гулли усимликларнинг келиб чикиши \акида хозирга- 
ча ягона бир фикр йук. Шу боис, гулли усимликлар качон 
ва каерда пайдо булган ва энг кадимий гулли усимликлар­
нинг дастлабки вакиллари кай си усимликлар деган савол- 
лар пайдо булади. Илмий манбаларда таъкидланишича гулли 
Усимликлар бур даврида пайдо булган. Бу фикрни тасдик- 
ловчи бир катор далиллар мавжуд. Демак, гулли усимлик­
лар тахминан бундан 120 млн. йил олдин пайдо булган. 
Айрим олимлар гулли усимликлар мезозой эрасининг триас 
даврида хаттоки, полеозой эрасининг перм даврида пай­
до булган деб хисоблайдилар.
Гулли усимликларнинг келиб чикишида икки хил 
ф икр мавжуд.
1. Монофилитик йул билан гулли Усимликлар битга 
кадимги аждодцан келиб чиккан дейилади. (Акад. A JI. Тах- 
таджян).
2. Полифилитик йул билан эса гулли усимликлар 
битта усимликдан эмас балки, бир нечта кадимий 
аждодлардан келиб чиккан.
Инглиз ботаниги Р. Мелвилла фикрича, гулли усимлик­
лар девон даврида риниофитлардан келиб чиккан. Бу жараён 
уругли папорогликларгача пермнинг охири ва триаснинг бош- 
ларигача давом этган. Унга гондван \удудидаги Африка, Ан­
тарктида, Жанубий Америка ва Австралия материклари кир- 
ган. Мапгхур рус ботаниги А 

Download 4,93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   93




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish