Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тиқхмми


Таваккалчиликни микдорий бахолаш ва уни аниклаш усуллари



Download 366,43 Kb.
bet22/31
Sana21.02.2022
Hajmi366,43 Kb.
#22031
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   31
Bog'liq
МАЪРУЗА МАТНИ tavakkalchilikni boshqarish

Таваккалчиликни микдорий бахолаш ва уни аниклаш усуллари.

Оддий амалиётда - таваккалчиликни таксимланиши - проект иштирокчиларидан масъулиятни танлаб, хаммадан кура таваккалчиликни хисоблаб ва назорат килишдан иборатдир. Бирок хаётда шундай булиши мумкинки шу ходим (партнер молиявий томондан етарли маълумотга эга эмаски таваккалчилик окибатини енгиб утса. Маслахатчи фирмалар, жихоз етказувчилар, ва купчилик - таваккалчиликни конпенсациялаш учун маблаглари булиб
Таваккалчиликни таксимланиши - молиявий режа проектини ва контракт хужжатларини тайёрлашда аникланилади. Тавакалчилик анализи каби - проект ишти-рокчилари ўртасида тақсимланиши сифатли - ва миқ-дорли бўлиши мумкин. Таваккалчиликни проектларда тақсимланиши учун концентуальный сифатли модел-дан фойдаланиш тавсия этилади. Модел стандарт ме-тодларга асосланган бўлиб, уни асоси «Эхтимоллар ва қарорлар» дарахти бўлиб, қарорларни кетма-кетлигини аниқлаш учун фойдаланишлар, бу муаммо икки хил характерга эга, инвестицион проектаги иштирокка асослангандир. Икки томонни сотувчи ва харидор, буюртмачи ва бажарувчи. Бир томондан буюртмачи мумкин қадар контракт қийматини камайтиришга ин-тилади, бунда муддат ва сифат бўйича барча талаблар бажарилган бўлиши керак. Бошқа томондан бажарувчи - буюртмалар порфели ташкил этилганда максимал фойда олишга интилади.
Бажарувчини фойдаси - буюрмалар портфелини бахолашда қуйидаги формула буйича хисобланиши мумкин.
П= (к +У1)р(У1) (к+У2)р(У2)...(к+Уп)р(Уп)
бунда п - фирма фойдаси.
к - фирмани бошланғич капитали.
Уi - фирмани имкониятли фойдаси.
(i=1,2,3,.......п):п - проектни бажарищдаги ходисалар сони; Р (уi) хар бир тугалланишни эхти-моллиги.
Проектларни инвестрлаш давомийлиги ва размер-ларини ўсиши мураккаблик ва хилма-хиллик, уларни тадбиқ этишда мухитни юқори динамиклиги, рақобатлилик инфляция ва бошқа салбий факторлар - проектни рўёбга чиқаришда - таваккалчилик даража-сини ўсишига олиб келади.
Таваккалчиликни сифатли тақсимланишида - про-ект иштирокчилари қатор карорлар қабул қиладики
улар инвесторлар диапазонини ё кенгайтирадилар ёки қисқартирадилар.
Таваккалчилик даражасини инвесторларга юклан-моқчи бўлса, проект иштирокчилари проектни молия-лаштириш учун тажрибали инвесторларни жалб қили-ши қийин бўлади. Шунинг учун проект иштирок-чиларига фикр алмашиш вақтида таваккалчиликнинг қайси қисмини ўзига олишни хохлаши масаласида мак-симал эгилувчанлик тавсия этилади.
Проект иштирокчилари томонидан таваккалчи-ликни қуйи қисмини олиш хохиши билдирилса таж-рибали инвесторларни ўз талабларини пасайтиришга ундаши мумкин.
2.3.Таваккалчилик суғуртаси.
Купчилик катта проектлар учун уларни тадбиқ қилинишидаги тўхталиш бўлиб буюртммпчи учун ишлар қийматини ўсишига олиб келадики, проектни бошланғич қийматини ўсишига олиб келади.
Масалан: электр билан таъминлаш линияларини ўз вақтида улаб бермаслик натижасида, тўхталиш бўлган-лиги учун пудратчи тўлайдиган жарима, буюртмачини харажатларидан камроқ бўлади. Бундай холатдан чиқиш учун, проектда иштирок этишга суғурта компанияларини жалб қилиш зарур.
Таваккадлчилик суғуртаси - аниқ таваккалчиликни суғурта компаниясига ўтказишдир.
Бу масалани йирик қурилиш комплексини бунёд этиш мисолида кўриб чиқамиз: суғуртани 2 хили қулланилиши мумкин: мулк суғуртаси ва бахтсиз ходисалардан суғурта.
Мулк суғуртасини қуйидаги формалари бор:
_ пудрат қурилиши таваккалчилиги суғуртаси.
_ денгиз юклари суғуртаси - пудратига таалуқли бўлган жихозлар суғуртаси.
Бахтсиз ходисалардан суғурта - умумий фуқаролик маъсулияти суғуртаси - проефссионал маъсулият суғуртасини ўз ичига олади.
Суғурта асосий формалари, афзалликлари:
пудратчи қурилиш таваккалчилиги суғуртаси, тугал-ланмаган қурилиш суғуртаси учун мўлжалланган бў-либ, моддий йўқотишлар учун мўлжалланган.
Пудратчи қурилиш тавакалчилиги суғуртаси шартномаси суғурта таваккалчилигига кўра 3 типда бўлиши мумкин.
Ёнғин суғуртаси тандарт шартномаси - моддий йўқотишлардан ёки ёнғинга қарши мулкчилик шартномасида кўрсатилганидек заралардан химоя сифатида хизмат қилади.
Ёнғинга қарши суғуртани кенгайтирилган шартно-маси ўз ичига - суғуртани стандарт шартномасини ва бир ёки бир неча қўшимчаларни (конкрет суғуртачини эхтиёжини хисобга олувчи) олади.
Барча таваккалчиликлардан суғурта шартномаси пудратчининг конкрет эхтиёжини хисобга олади ва унга суғурта хизматининг кенг танловини тақдим этади.Бундай шартнома тугалланмаган қурилишни қамраб олади. (барча материаллар, жихозлар, мехнат натижалари).

  • Денгиз юклари суғуртаси - моддий йўқотишлардан химояни кўзда тутади. (хаво транспортида, денгиз орқали келтирилаётган юкларни).

Суғурта таваккалчиликни барча турини қамрайди - шу жумладан уруш, забаставкалар, тирларни юк юборувчи омборларидан юк қабул қилувчини омборигача ташиш.
Пудратчига тегишли жихоз суғуртаси - пудратчилар томонидан кенг фойдаланилади. Уз фаолиятларида жихозларнинг катта сонини юқори қиймат билан қўлланади. Суғуртани бу формаси - ижаадаги жихозларга хам тарқатилади (тааллуқлилар).
Умумий фуқаролик маъсулияти суғуртаси - суғуртанинг бахтсиз ходисаларда формаси бўлиб, бош пудратчини химоя қилиш мақсади бўлиб, (фаолияти натижасида учинчи томондан жарохати, мулки жарохатланган бўлса).
Профессионал маъсудлият суғуртаси шу вақтда талаб этиладики - қачонки бош пудратчи архитектура ва техник проектларни тайёрлаш, проект бошқаруви, проект бўйича проефссионал хизмат кўрсатишда маъсулиятни зиммасига олса.
Бош пудратчи юридик маъсулияти - профессонал хизматларни аниқ сифат стандартига мувофиқлигини таъминлай олмагани холда юзага келади.

Download 366,43 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish