Узбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

Учинчи, якунловчи босцич — 
ХУХУХНИ бевосита амалга оширишдан 
иборат. 
Айнан шу боскдчда хукукдар абстракт имкониятдан борликда 
айланади ва бу ХУХУХ сохибининг хохиш-иродасига кура юз беради, 
яъни хУХУХНинг амалга ошиш-ошмаслиги, агар амалга оширилса, бу 
хачон ва кдй даражада юз бериши ХУХУХ субъектига боглих булади.
Англосаксон хУХУХий тизимида ХУХУХНИ амалга ошириш жараёни 
бошхача кечади. ХУХУХий талабларни, яъни табиий ХУХУХНИ мажбурий 
норма даражасига кутариш суд томонидан амалга оширилади. Суд му­
айян юридик ишни куриб чихар экан, юзага келган низонинг хакдхий 
Холатлари, тарафларнинг даъволарини муфассал тахдил кдлади ва улар-
412

---

XVII Б О Б . ХУКУКНИНГ ХАРАКАТЛАНИШИ 
в а
 
у н и
 
а м а л г а
 
о ш и р и ш
нинг узаро ХУХУХ ва мажбуриятларини анихлаб, жанжални хал хил ад и. 
Ишни хал кдлиш чогида прецедент — ухшаш иш буйича илгари чица- 
рилган суд харори норматив асос сифатида майдонга чихади.
Англосаксон 
хухУХИЙ 
тизимида 
ХУХУХИЙ 
талабни амалга ошириш 
механизми роман-герман 
ХУХУХИЙ 
тизимидаги шундай механизмга хара- 
ганда соддарох, чунки олдиндан хонун йули билан мустахкамлаб 
хуйишни тахозо этмайди. Судьянинг узбошимчалиги хавфини оши- 
риб курсатиш ярамайди, чунки суд харори устидан юхори судга ши- 
коят бериш имконияти доимо мавжуд булади. Масалан, англосаксон 
хухухи вужудга келган Англияда олий суд инстанцияси вазифасини 
Англия Парламентининг юхори палатаси — Лордлар палатаси бажа- 
ради.
Ш у н д а й х и л и б , ХУХУХНИ ам алга о ш и р и ш н и м а л и г и н и т у ш у н и ш
у ч у н х уй и д а ги л а р н и а н гла б о л и ш керак: ХУХУХНИ т а т б и х э ти ш д а н амадца 
суб ъ е кти в хУХУХХа эга б у л га н ш ахе, я ъ н и ХУХУХ с у б ъ е к ти ги н а м а н ф а - 
а тдо р ди р . Б о п щ а барча ш ахслар — м а ж б ур и я т о л га н та ра ф , хУХ УХ ни 
Х у л л о в ч и , х о н у н ч и х а р у в ч и о р га н п и р о в а р д н а ти ж а да в а к о л а тл и ш ахе 
м а н ф а а тла р и н и кузла б и ш к ур а д и . К у р с а т и л га н ш ахслар ва о р га н ла р
ф а о л и я ти , б у ф а о л и я тн и та р ти б га с о л у в ч и ю р и д и к н ор м а ла р ж а м у л - 
ж ам х о л д а ХУХУХни ам алга о ш и р и ш н и н г м ураккаб ва к у п ж и х а т л и
м ехан и зм и ни т а ш к и л этади . Б и н о б а р и н , ХУХУХни ам алга о ш и ш -о ш - 
м а с ли ги м а са ла с и н и н г ечи м и б у ХУХУХ со хи б и га б о г л и х б ула д и . Х У Х У Х н и
ам алга о ш и р и ш м еханизм и ф а к д т у н и н г х о х и ш -и р о д а с и га к ур а и ш га
с о л и н и ш и м ум к и н . М а з к у р м еханизм м а в ж у д ли ги , у с и ф а тл и ва сам а- 
р а л и и ш л а ш га х о д и р л и г и м ухи м д и р. С у б ъ е к ти в ХУХУХни х д м о я х и л и ш
м еханизм лари, я ъ н и ю р и д и к ж а в о б га р л и к м еханизм лари ХУХУХни ам алга 
о ш и р и ш м е х а н и з м и н и н г та р к и б и й к д е м и х и со б ла н а д и . Х и м о я к ц л и ш
ж а раён и да ХУХУХ ти к л а н а д и ва я н а у н и ам алга о ш и р и ш и м к о н и я ти
п а й д о б ула д и . Ю р и д и к ж а в о б га р л и к с уб ъ е к ти в хУХУКДарни г а й р и х о н у - 
н и й та ж о в узла р д а н м ухоф аза х и л и ш н и м уа й я н дараж ада та ъ м и н л а й - 
д и ва ш у т а р и х а у л а р н и ам алга о ш и р и ш у ч у н зарур ш а р т -ш а р о и т
я ра та ди .