Узбекистон давлат ж аҳон тиллари университети таржим а назарияси ва амалиёти кафедраси


олганда XX асрнинг 60-йилларидан чин равнак олишга киришди



Download 1,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet44/44
Sana25.02.2022
Hajmi1,7 Mb.
#292089
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44
Bog'liq
48Таржимашунослик мутахассислигига кириш.

олганда XX асрнинг 60-йилларидан чин равнак олишга киришди.
Европада худди мана шу даврда таржимага санъат деб караш
мустахкамланди. Шу даврдан эътиборан "Таржима санъати", "Таржима
назарияси 
ва 
амалиёти", 
"Таржиманинг 
лингвистик 
назарияси",
"Таржиманинг назарий проблемалари" каби илмий йўнапишларда турли
мамлакатлар ва айникса Европада кўплаб фундаментал тадкикотлар,
дарсликлар, кулланмалар, махсус назарий китоблар нашр этилди.
Шулар билан бирга Европада "Вавилон", "Лингвист", "Тилмоч",
"Таржимон"га ўхшаш мунтазам таржимшунослик нашрларини чикариш ва
таркатиш изчил йўлга кўйилди.


"Т арж им онлар халкаро ф едерацияси" тузи либ , фаол иш бош лад и. 
Т арж им а м асалалари бўй и ча доим ий тар зд а халкаро конф ерен ци ялар, 
сим позиум лар уткази ш яхш и ан ъан ага айланд и. Бу халкаро ан ж ум ан лар 
тарж и м аш уносли кн и н г м иллий зам и н ларда ри вож ига хам ўзи га хос туртки
берди.
X X асрн и н г ў тти зн н чи йилларидан у зб ек адибларн па тарж им онлари
жахон адабиёти н ам ун алари н и узб ек м и ллий ти ли га агдари ш да алохида 
гайрат ва сайи х аракатлар кўрсатдилар. Бую к тарж и м а харакати ю зага келди. 
Шу тари хий -м ад ан и й ж араёнларда Россия. У краина. Б елорусия, Грузия, 
О зарбайж он, 
А рм ан и стон , 
Қ озоғистон
ва 
ж ум ладан, 
У зб екисто н д а 
тарж им ачилик, ай ни чогда, тар ж и м аш у но сл и кка эъти б о р ортди. У ш бу 
м ам лакатларда "Т арж им а сан ъати", "Т арж им он м аҳорати", "Т арж им он 
даф тарлари" сингари м унтазам чикиб туради ган наш рлар пайдо бўлдй. К. 
Чуковский, А. Ф ед оров, М . А лексеев, J1. Б архударов , В. К ом и ссаров. А. 
Ш вейцер, В. К руп н ов, Г. Г ачечиладзе, 
J1. М кртчян сингари йирик 
олим ларнинг тар ж и м а н азари яси га баги ш ланган теран илм ий салм окли 
асарлари дун ё ю зини кўрди.
У збекистон олим лари хам ду н ёд а бош ланган бу харакатдан четда 
турм адилар. 
XX 
асрн и н г 
ўттизинчи 
йилларидан 
тарж и м аш уносли кка 
багиш ланган илм ий м аколалар чикди. Т алантли тарж им он ва олим С анж ар 
С иддикнинг "А дабий тарж и м а санъати" /1 9 3 6 / китоби У зб екистон да тар ж и м а 
н азариясига баги ш ланган илк илм ий пухта кигобд ир. С анж ар С и д д и к билан 
бирга ёнм а-ён С отти Х усайн. М анпон Роик, М адам ин Д аврон, С . П аластров, 
М . С апье сингари ам алиётчи тарж и м он лар тарж и м аш уносли к билан фаол 
ш угулланиб, наш р этилаётган тарж и м а асарларн ин г ю ту к ва кам чиликларини
тахлилдан ўтказиб бордилар.
X X асрнин г 4 0 - 50 й илларидан Н аби А лим ухам едов. А скад М ухтор, 
М ирзакалон И см оилий сингари ади б -тарж и м он лар тарж им а принциплари
хусусида ан ч а п ухта и лм ий-назарий ф икрларни илгари сурдилар. Ш у 
йилларда 
Н .В лад и м и рован и н г 
“ Рус 
тилидан 
узб ек 
ти л и га
бадиий


тарж им анинг баъзи м асалалари ”, Ж .Ш арип овни нг "Русчадан ўзб екчага 
поэтик тарж и м ан и н г баъзи проблем алари", М асъуд Р асулийнинг "Вл. 
М аяковский асарлари узбек ти лида" сингари тадкикотлари ю зага чикди. 
Ш унингдек, А нвар Ҳ ож и аҳм едов, Ю суп П ўлатов, А. А бдугаф уров, С аби ха 
С алом ова, Э .А зн аурова ва б ош каларнинг тадки котлари да тарж им а тари хи ва 
тарж и м а тан ки д и га анча кенг ўрин аж ратилди.
XX асрн и н г 60-й и ллари дан тарж и м аш уносли к янги боскичга кўтарилди. 
Ш у д ав р д а Ж . Ш ари п овн и н г ' ‘У зб екистонда тарж им а тарихидан" /1 9 6 5 / д еб 
ном ланган ф акти к м атери алларга ж уда бой асари босилди. Ш у м уалли ф н и нг 
"Бадиий тар ж и м ал ар ва м охир тарж им онлар" /1972/ китоби тарж и м а тарихи 
ва бадиий м ахорат си рларин и ёри тиш да я н а бир кадам бўлди. А йникса, ш у 
й илларда Ғ. С алом овн и н г "Тил ва тарж им а" /1966/, "Тарж им а н азарияси
асослари" /1 9 8 3 / ки тоб лари н и н г яратилиш и тарж и м аш уносли к р и во ж и д а 
алоқид а ахам и ятга эга бўлди. Ш у й илларда Г улнора Г аф урова, Л о л а 
А бдуллаева, 
Қ у д р ат 
М усаев, 
С. 
С алом ова, 
Зуҳра 
У м арбекова, 
М . 
Т урсунхўж аева, 
Д . 
Ғ улом ова, 
Ҳ . 
А влонова 
сингари 
талантли
тадки котчиларн и н г илм ий и злан и ш лари да Горький, М . Ш олохов, А. Т олстой 
сингари улкан ади б л ар н и н г ўзб ек ти ли га тар ж и м а килинган асарлари хамда 
ўзб ек 
адабиёти
н ам ун алари н инг 
рус 
тилига 
килинган 
тарж им алари
синчковлик билан илм ий и ш онарли тахлил этилди.
А токли 
тарж и м аш ун ос 
олим 
ва 
ф ан 
таш килотчиси 
Г айбулла 
С алом овнинг гай рати ва ш иж оати билан У зб екистонда "Тарж има санъати" 
тўплам лари, "Т арж им а м уам м олари" китоблари /икки китоб - 1991/ м авж уд 
адабий-м адан ий алоқаларн и нг й ўналиш лари ва янги ам алий таж рибаларни 
ум ум лаш тирди. 
У збекистон
университетлари 
ва 
педагогик 
олий 
даргохларида 
тарж и м аш уносли к 
ф акультетлари 
кадрлар 
етиш тириш га 
эътибор каратдилар.
Т арж им а сан ъати га багиш ланган илм ий альм анахларда айникса ёш 
тарж и м аш уносларн и н г илм ий и зланиш ларига кенг ўрин берилди. У ларнин г 
тадки котч или кка и нтилиш ва изланиш лари рағбатлантирилди. Г ай б у лл а


С ал о м о ь изидан Н. К ом и лов. О .М ўм инов, З.И сом иддинов, К. Ж ўраев , И. 
О таж он ов, С. М ели ев, С . О лим ов, К. Х ўж аев, X. Рахим ов. Н. Қ ам баров, Б. 
Э рм атов сингари и стеъд од ли олим лар тарж и м ш уносли кд а парвоз килдилар. 
Ҳ озирд а тарж и м аш у н о сл и кн и н г асос ядроси ни уш бу билим дон олим
тадки котчилар таш ки л этм окдалар.


Бархударов Л .С . Я зы к и перевод. М ., 1975 
К ом и ссаров В .Н . Л и н гв и сти ка перевода. - М ., 1980.
К ом иссаров В .Н . Теория перевода. - М . 1990.
К рупнов В.Н . К урс перевода. - М . 1979.
Ф едоров А .В. О сновы обш ей теорий перевода. М . 1983.
Ч ернов Г.В. О сновы си нхрон н ого перевода. - М. 1987.
Ш вейцер А. Д . Т еория п еревода. - М . 1988.
К опанов П .И ., Баер Ф. Т еория и практика письм енного перевода. М инск, 
1986.
С алом ов Ғ . Т и л ва тарж и м а. - Т. 1966.
С алом ов Г . Т ар ж и м а назарияси асослари. Т. 1983.
Ш арипов Ж . У зб еки стон д а тарж и м а тарихидан. Т. 1965.
Ш арипов Ж . Б ади и й тарж и м алар в а м охир тарж им онлар. Т. 1972.



ТАРЖИМОНЛИК МУТАХАССИСЛИГИГА КИРИШ
МЧЖ “Меҳридарё” нашриёти,
Қўшкўприк кўчаси, 22-уй.
Муҳаррир: Муҳиддин Омон.
Компьютер версткаси: Попов В.
Технолог: Джораев Т.
Корректор: Мўминов О.
Босишга рухсат этилди 12.11.2008й.Бичими 60x84 ' / |6 
Шартли босма табоғи 8,0 . Адади 500 нусха. 
Баҳоси шартнома асосида. 
буюртма 62-чи.
“Меҳридарё” МЧЖ босмахонаси, Тошкент шаҳри, 
Қўшкўприк кўчаси, 22-уй.

Download 1,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   44




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish