ЎҚув қЎлланма ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви

20
Давлат хизматининг асосий 
принциплари
1.3.
Давлат хизматининг ўзига хос хусусиятларини унинг принципларида кўришимиз мумкин. Ҳар 
қандай давлат фаолияти сингари давлат хизмати ҳам маълум бир принципларга таянган ҳолда амалга 
оширилади. 
Принципларга бўйсунишлик хосдир. Принциплар объектив қонунийликни аниқлаш ва ундан ақл-идрок 
билан фойдаланиш шаклларидан бири бўлиб ҳисобланади.
Принципларга сўзсиз риоя қилиш лозим. Агар принциплар бузилса, у бевосита амалий вазифаларни 
ҳал этишга тўсқинлик қилади.
Давлат хизмати принциплари турли-туман бўлиб, бир-бири билан чамбарчас боғлиқ. Принципларнинг 
баъзиларига риоя қилиш бошқаларининг амалга оширилишига кўмаклашади ва аксинча, маълум бир 
принципга риоя этмаслик бошқаларининг бузилишига олиб келади.
Аксарият юридик адабиётларда давлат хизмати принциплари шартли равишда уч гуруҳга бўлинади:
1)
давлат хизматининг конституциявий-ҳуқуқий принциплари. Мазкур гуруҳга давлатнинг асосий қонун 
ҳужжатида мустаҳкамланган ҳамда давлат хизматининг мақсади, асосий вазифалари, функциялари 
ва объектив қонуниятларини ифодалайдиган қоидалар киритилган. Конституциявий-ҳуқуқий 
принциплар қуйидагилардир:
а) давлат хизмати соҳасида қонунларнинг устунлиги принципи;
б) инсон ва фуқаролар ҳуқуқлари ва эркинликларининг устунлиги принципи;
в) давлат хизматига киришда фуқароларга тенг имкониятларнинг яратиб берилиши 
принципи;
2)
давлат хизматининг ташкилий-функционал принциплари. Мазкур гуруҳ принциплари амалдаги 
қонунлар ва бошқа қонун ҳужжатлари асосида ўрнатилиб, конституциявий-ҳуқуқий принципларни 
амалда рўёбга чиқаришга бевосита хизмат қилади. Ташкилий-функционал принциплар давлат 
хизматини ташкил этиш, давлат хизмати соҳасида функционал вазифаларни тақсимлаш, давлат 
хизматчилари ижтимоий ҳимояси, жавобгарлиги ва бошқа муҳим ҳолатларни белгилаб беради. 
Ташкилий-функционал принципларга қуйидагиларни киритиш мумкин: