Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

---

1 
 

---

2 
 

---

3 
I. Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий
таълимдаги ўрни 
Мухандис, у халқ хўжалигининг қайси тармоғида бўлишидан ва қайси 
замонда яшашидан қатъий назар, ўз замонасининг техник ва технологик 
қурилмалари билан ишлайди, улардан фойдаланади, уларни лойиҳалаш, 
мукаммаллаштириш, ёки янги технологик жиҳозлар, машиналар, қурилмалар 
ва уларнинг элементларини яратиш билан шуғулланади. Бунда у, албатта 
электр энергиясидан фойдаланиб ишловчи машиналар, механизмлар, ҳамда 
электрон қурилмалар билан юзма-юз келади. Бугунги кунда электр 
энергиясидан фойдаланмайдиган муҳандислик соҳалари йўқ. Электр 
энергиясидан фойдаланиш ишлаб чиқаришнинг барча соҳаларига, фан ва 
техникага, кундалик ҳаётимизга жуда чуқур кириб борган, ва бу жараён 
янада чуқурлашмоқда. Электроэнергетика энергиянинг бошқа барча турлари 
орасида тобора етакчи ўринга чиқиб бормоқда. 
Шундай экан, электр энергияси, уни ишлаб чиқариш, электр энергияси 
дан фойдаланиш, замонавий электротехник ва электрон қурилмаларни 
ўрганиш масалалари таълим соҳасида тобора муҳим аҳамият касб этиб 
боради. Шунинг учун хам “Электр инжиниринг фани” умукасбий фанлар
блокида мухандислик иши, ишлаб чиқариш технологиялари, хизмат 
кўрсатиш сохалари ва атроф мухит мухофазаси таълим сохаларида
ўқитилади. Фанни 2- курсда ўқитиш мақсадга мувофиқ, чунки “Электр 
инжиниринг” фанини ўрганиш учун “Физика” ва “Математика” фанлари 
тўлиқ ўтилган бўлиши керак.
 
II. Ўқув фанининг мақсади ва вазифаси 
Электр инжиниринг фанини ўқитишдан мақсад электр энергияси, уни
ишлаб чиқариш, узатиш, ундан фойдаланишнинг физикавий асослари ва 
технологик қурилмаларини ўргатишдан иборат. Шунингдек фанда электр 
қурилмалари, уларнинг тузилиши ва ишлаши билан боғлиқ бўлган жараёнлар 
ҳам ўрганилади Замонавий талаблардан келиб чиққан ҳолда фан электр 
энергиясини 
ишлаб 
чиқаришнинг 
муқобил 
манбалари 
ва 
улар 
ривожланишининг устивор йўналишлари ҳақида тушунчаларни шакл 
лантиришга ҳам қаратилган.  
Бугунги замонавий дунёни электр энергияси ва унинг турли 
соҳалардаги амалий тадбиқларисиз тасаввур этиб бўлмайди. Электр 
энергияси жамият ҳаётининг барча жабҳаларини кенг қамраб олган ва ундан 
фойдаланиб ишлайдиган машина ва механизмлар йил сайин такомиллашиб 
бормоқда. Чунки янги асрда электр энергияси барча энергия турлари ичида 
энг қулай ва арзон манбага айланди. Замонавий илм ва фаннинг келгусидаги 

---

4 
асосий вазифаси электр энергияси ишлаб чиқаришнинг янги муқобил 
манбаларини ривожлантиришдир. Мазкур фан айнан электр энергиясидан 
фойдаланиб ишлайдиган машина ва механизмларнинг физикавий асосларини 
ва электр энергиясини ишлаб чиқариш, ундан фойдаланиш билан боғлиқ 
бўлган технологик ва илмий муаммоларни ўрганади.
Фан бўйича талабаларнинг билим, кўникма ва малакаларига қуйидаги 
талаблар қўйилади. Талаба: 
- электротехник қурилмалардаги асосий физикавий жараёнлар, жаҳон, 
минтақа ва мамлакатимиз учун характерли бўлган энергетик муаммолар ва 
уларнинг ечимлари, тобора ривожланиб бораётган муқобил энергия 
манбаларининг ривожланиш тенденциялари ҳақида тасаввурга эга