Ўқув фанининг долзарблиги ва олий касбий таълимдаги ўрни

Iqtisodiyotda faktoring operatsiyalarini vujudga kelishining asosiy omillari sifatida quyidagilarni takidlash 
lozim; 
-
sotib oluvchi korxona va tashkilotlar olingan tovar yoki ko‘rsatilgan xizmatlarga to‘lashi lozim bo‘lgan 
mablag‘larni o‘z vaqtida to‘lash imkoniyatlarining mavjud emasligi. Bu qator ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlar tufayli vujudga 
keladi; 
-
Tovar sotuvchi yoki xizmat ko‘rsatuvchi mijozning ishlab chiqarish jarayonini doimiy ravishda davom ettirib 
turishi uchun moliyaviy mablag‘ga bo‘lgan ehtiyojini taminlashning zarurligi; 
-
banklarning moliyaviy mablag‘lardan samarali foydalanish hisobiga qo‘shimcha foydani shakllantirishga bo‘lgan 
ehtiyojning mavjudligi. 
 

---

Kontokorrent operatsiyalari 
Banklarning noananaviy opreatsiyalaridan biri kontokorrent operatsiyalari hisoblanadi. Kontokorrent (overdraft) 
operatsiyalarida mijozlarning banklardagi talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit hisobvaraqlari bo‘yicha malum 
miqdorda debet qoldiq (overdraft) qolishiga ruxsat beriladi. Albatta, bu iqtisodiy jarayon bank va mijoz ortasida tegishli 
shartnoma asosida rasmiylashtiriladi, kontokorrent shartnomasiga asosan mijozning talab qilib olinguncha saqlanadigan 
depozit hisobvaraqlarida mablag‘lar mavjud bo‘lmagan holda, unga to‘lovlarni malga oshirish uchun tegishli summani 
debet qoldig‘i hisobidan o‘tkazishga yo‘l qo‘yiladi. 
Kontokorrent (overdraft) operatsiyalarida mijozning talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit hisobvarag‘ining 
aktiv qismida qolgan qoldiq asosida bank hisobiga tegishli foiz hisoblanadi. Mijoz tomonidan sotilgan tovarlar va 
ko‘rsatilgan xizmatlar uchun kelib tushgan mablag‘lar uning talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit hisobvarag‘i 
tushishi orqali debet qoldiq(overdraft) summasi yopiladi. SHu tariqa, bank va mijoz o‘rtasida tuzilgan shartnomada 
kelishilgan muddat davomida kontokorrent (overdraft) operatsiyasi amalga oshiriladi. Uning ishtirokchilari bank va 
bankning mijozi hisoblanib, bank kontokorrent (overdraft) shartnomasini tuzayotganda mijozning moliyaviy holati, 
balansning likvidligi va borshqa mezonlarga alohida etibor qaratiladi. Bunda asosan bank bilan uzoq yillardan buyon 
hamkorlik qilib kelayotgan va asosli to‘lov qobiliyatiga ega bo‘lgan hamda ishonchli mijozlari yuqori mavqeiga ega 
bo‘ladi. Kontokorrent (overdraft) operatsiyalarining qator afzxalliklari mavjud bo‘lib, ularning asosiylari quyyidagilar 
hisoblanadi.: 
-
Mijozning qisqa muddatli moliyaviy resurslarga bo‘lgan ehtiyojini taminlaydi va qo‘shimcha hujjatlarni rasmiylashtirish 
uchun ketadigan vaqt va moliyaviy mablag‘larni tejash imkoniyatini beradi; 
-
Banklarga moliyaviy mablag‘larni ishonchli va samarali maqsadlarga joy lashtirish imkoniyatini berish bilan birga, 
qo‘shimcha foyda olishga sharoit yaratadi.