Utaxassislari

RAID-massivlar. (RAID – Redundant Array of Independent Disks, rus tilda – избыточный массив независимый дисков) - alohida-alohida ishlaydigan disklardagi qo‘shimcha massiv yoki SLED-disk (Single Large Expensive Disk, rus tilida – один большой дорогостоящий диск) – bitta katta hajmli qimmat disk. RAID-massivlar iborasini boshqacharoq qilib – magnitli disklar asosida qurilgan ma’lumotlarni tezkor kiritish-chiqarish qurilmasi, deb ham atashimiz mumkin. Protsessorlarning ishlash tezliklari bilan, magnitli disklarga ma’lumotlarni yozish-o‘qish tezliklari orasidagi farq kattalashaverdi. 80-yillarning oxirlariga kelib (1988 yili) diskli xoti- raning tezkorligini va ishonchliligini oshirish imkonini beruvchi – RAID- massivlar g‘oyasini amalga oshirish yo‘llari, ya’ni ushbu xotirani tashkil qilishning bir necha xil variantlari (6-ta) taklif qilindi (2.19-rasm).
Bunda, protsessorlarning tezkorligini oshirishda qo‘llanilgan ma’lumotlarni parallel ishlash texnologiyalarini, diskli xotirani tashkil qi- lishda ham qo‘llashni amalga oshirish maqsad qilib qo‘yildi. Buning uchun bir nechta – 4, 5, 7 yoki 8-ta SCSI-disklari birlashtirilib, operatsion tizim tomonidan RAID-massiv yoki SLED-disk, yagona disk sifatida boshqarish yo‘lga qo‘yildi. SCSI-disklar to‘plami odatda serverlar yonida o‘rnatilgan bo‘lib, yagona RAID-kontroller tomonidan boshqariladi.
61

2.19-rasm. RAID-massivlarni tashkil qilishning bir necha xil variantlari.

Ma’lumotlar RAID-massivga ko‘chirib olinadi, so‘ngra esa ular bilan
odatdagi yozish-o‘qish amallari bajariladi. RAID-massivlarda ma’lumotlarni taqsimlanishining turli xil variantlari 2.19-rasmda keltiril- gan. Ular 0, 1, 2, 3, 4 va 5-sath RAID-massivlari deb ataladi, ammo bu yerda sath so‘zi o‘rniga, variant so‘zini ishlatish to‘g‘riroq bo‘lar ekan.

62