Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

263
чидан, оғиздан чиққан нарсани қайтиб яна оғиз га олиб 
бўлмаслигини болага тушунтириш керак. Шу нингдек, ов­
қатланган пайтда кўп гапирмаслик ка ўр гатинг, акс ҳолда 
овқат нафас йўлига кетиб, оғир оқибатларга олиб бори
­
шини айтинг. 
– Айрим ёш оналар чақалоқларини ёнларига олиб 
эмизганча ухлаб қолишади. Гўдакнинг нафас йўлини 
кўкраги билан тўсиб, бўғилиб қолишига сабаб бўлишади. 
Бола алоҳида ўз жойида ухлаши керак.
– Болаларни юқори қаватли уйларнинг осма айвонла
­
ри, деразаларидан йиқилишдан асранг!
– Кир ювиш, гўшт майдалагич, шарбат сиқиш маши
­
наларини ишлатишда эҳтиёт бўлинг. Эътибор сизлик на
­
тижасида болалар уларга бармоқларини ти қиб олиб, но
­
гирон бўлиб қоляптилар. 
– Болали уйда дарвоза ва эшиклар доим ёпиқ туриши 
керак. Чунки кичкинтой эмаклаб ҳовлига чи қиши, чу­
қурга, ариққа тушиб кетиши мумкин. Ҳатто, болалар ҳо­
жатхонага, кир ўрага тушиб кетган ҳоллар ҳам бўлган.
– Болали уй эшигини ёпишда, очишда ҳушёр бўлиш за
­
рур: бола эшик тирқишига қўлини қўйиб ўйнаётган бў­
лиши мумкин.
– Шунингдек, ҳар бир рўзғорда бўладиган арра, болта, 
болға, омбир, мих ва шунга ўхшаган тиғли нар са ларни 
эҳтиётлаб сақлаш, бола эсини таний бош ла гани да улар
­
дан фойдаланиш йўлларини ўргатиб бориш зарур.
Зикр қилинган тавсиялар ҳар куни керак бўла ди ган, 
жиддий эътибор қилинадиган ҳолатлардир. Ота­она лар, 
боғча мураббийлари ва муаллимлар буларга риоя қи­
лишса, келажагимиз бўлган ёш авлод вакил лари соғ, ба­
қувват вояга етадилар, иншааллоҳ. 
Бугунги кунда юртимизда тинчлик, хотиржамлик, 
қут ва баракалилик ҳукм сурар экан, бу – тўғри йўлга 
қўйилган таълим­тарбиянинг маълум даражада мева си­
дир. Буни бардавом қилиш яна ота­оналар, тар биячилар 
зиммасидадир. 
www.muslim.uz

---

264
Оилада фарзанд тарбияси
Болага насиҳатнинг ўзи етарли бўлса, унга танбеҳ бе
­
ришнинг кераги йўқ. Агарда танбеҳ бериш билан бола 
тузаладиган бўлса, уни калтаклашга ҳожат йўқ. Лекин 
унисиям, бунисиям самара бермаса, унда бадани кўкар­
майдиган даражада уриб, пўписа қилиб қўйиш керак. 
Тарбияда Пайғамбаримизнинг (соллаллоҳу алайҳи ва 
саллам) “Ҳар бирингиз раҳбарсиз ва ҳар бирингиз қўл 
ос тингиздагиларга масъулсиз”, деган ҳадисларига риоя 
қилмоқ зарур. 
Ҳар сонияда Пайғамбаримизнинг (соллаллоҳу алай ҳи 
ва саллам) суннатларига эргашиш лозим. Чун ки Аллоҳ 
таоло у зотни энг чиройли, Қуръон хулқи эгаси қилиб 
қўйган. 
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ота лар ни 
фарзандлари ўртасида адолат ўрнатишга буюр дилар. 
Имом Табароний ва бошқалар ривоят қилган ҳа дис да 
Пай ғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сов ға бериш­
да фарзандларингизни тенг кўринг”, де ган лар. Ибн Ҳиб­
бон ривоят қилган ҳадисда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алай­
ҳи ва саллам): “Бола сининг яхши иши да кўмаклашган 
отага Аллоҳнинг раҳмати бўл син”, деганлар. 
Имом Бухорий ва Муслим Нўъмон ибн Баширдан 
(розияллоҳу анҳу) ривоят қилишича, у зотни отаси Ба
­
шир Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳу­
зурларига олиб бориб: “Мен ушбу ўғлимга қул ла рим дан 
бирини совға қилиб бердим”, деди. Расу лул лоҳ (соллал­
лоҳу алайҳи ва саллам): “Барча бола ла рингга шу каби 
совға берганмисан?” дедилар. “Йўқ”, деди у. Шунда Пай­
ғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Уни қайтариб 
ол”, дедилар. Бошқа бир ри воят да: “Бу ишингни бошқа 
болаларингга ҳам қил ганмисан?” дедилар. “Йўқ”, деган 
жавобдан кейин Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва сал
­
лам): “Аллоҳдан қўрқинглар ва фарзандларингиз ораси
­
да адолат қи линг лар”, дедилар. Нўъмон айтади: “Шундан 
сўнг отам уйга келиб, берган нарсасини қайтариб олди”. 
Яна бошқа бир ривоятда эса, Пайғамбар (соллаллоҳу 
www.muslim.uz

---