Усмонхон алимов

 
Усмонхон Алимов

431
Умарга шикоят қилиш учун у кишининг уйига борибди. 
Эшикка яқинлашса, ичкаридан аёл кишининг қаттиқ­
қаттиқ гапираётгани эшитилибди. Шунда бояги киши: 
«Халифанинг уйида ҳам бу можаро бор экан, яхшиси, 
индамай кетақолай», деб ортига қайтмоқчи бўлибди. Шу 
пайт ичкаридан ҳазрат Умар чиқиб қолибдилар. Юмуш 
билан келган одамнинг изига қайтиб кетаётгани саба
­
бини сўрабдилар. Арзга келган одам: “Хотинимнинг зул
­
мидан шикоят қилиб келувдим, қарасам, бу машмаша 
сизнинг ҳам бошингизда бор экан, шунга қайтиб кетмоқ­
чи бўлиб турувдим”, деб жавоб қилибди. Шунда ҳазрат 
Умар: “Қизиқ одам экансан­ку, ахир аёллар овқатимиз­
ни пиширса, кир­чирларни ювса, болаларимизни тарбия 
қилса, бутун рўзғор ишларини зиммасига олган бўлса­ю, 
онда­сондаги норозиликларига сабр қилмасак, инсоф
­
дан бўлармикин”, деган эканлар».
Энди масаланинг бошқа томонига эътиборни қа­
ратайлик. Қиз эри устидан ота­онасига шикоят қилиб 
келди, дейлик. Ота­она кўпни кўрган, мулоҳазали, ақл­
ли бўлса­ку, яхши. «Қизим, оилада нималар бўлмайди, 
агар эринг билан бир умр бирга бўлишни истасанг, унинг 
танбеҳларига рози бўл, сабр қил, ҳаммаси яхши бўлиб 
кетади», деб панд­насиҳатлар билан изига қай тариб 
юборишади. Аксари ҳолларда эса, ота ёки она қи зининг 
топиб келган гапини рўкач қилиб, куёвни «тартибга 
чақиришга», «тавбасига бир таянтириб қў йиш га» кири
­
шади, ҳатто у билан ёқалашишгача боради. Айниқ са, бу 
ҳол қиз томон бойлик, мартаба ва насабда бир по ғона 
баландроқ оилаларда кўп учрайди. Оқибатда куёв би
­
лан қайнота­қайнона ўртасида, қудалар ўртасида «пар­
да кўтарилади». Хўрланган, иззати топталган йигит нинг 
кўзига ҳеч нарса, ҳатто севиб уйланган аёли, ширин
­
дан­шакар фарзандлари ҳам кўринмай қолади. Уйи­
га гап ташиб, «деди­деди»лари билан оиласи бахтини 
поймол қилган хотинидан воз кечишга мажбур бўла ди. 
Хотинининг жиндай фаросатсизлиги туфайли ширин 
www.muslim.uz

---

432
Оилада фарзанд тарбияси
турмушга хотима қўйилади. Асмо бинти Язид ансория
­
дан (розияллоҳу анҳо) ривоят қилинади: «Тенгдош қиз­
лар билан ўтирган эдим, олдимиздан Пайғамбар (сол­
лаллоҳу алайҳи ва саллам) ўтдилар. У зот салом берди
­
лар ва: “Валинеъматларингизга ношукрликдан эҳтиёт 
бў линглар”, дедилар. Мен дугоналарим ичида савол бе
­
ришга журъатлироғи эдим ва: “Эй Аллоҳнинг Расули, ва
­
линеъматларга ношукр лик нима?” деб сўрадим. “Бирин
­
гиз ота­она бағрида узоқ вақт эрсиз ўтиради. Сўнг Аллоҳ 
унга эр неъматини ато қилади, фарзанд беради. (Аммо 
аёл) жаҳл устида “Сендан ҳеч яхшилик кўрмадим», деб 
куфрони неъмат қилиб қўяди”, дедилар» 
(Имом Бухорий 
ривояти, 
“
Ал-Адаб ал-муфрад
”
). 
Абу Ҳурайрадан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилинади. 
Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва салам)