Usmanova N. Yu. Iqtisodiyot va moliyaviy menejment

 
Mutaxassislik 
insonda ma`lum bir turdagi ishlarni bajarish uchun zarur 
bo`lgan bilim va ko`nikmalar majmuasining mavjudligi bilan tavsiflanadi. 
Masalan, iqtisodchi, buxgalter, moliyachi yoki texnik tilda – mexanik, quruvchi, 
energetik, geolog va boshqalar. Ishchilarning bilim va qobiliyatlariga bo`lgan talab 
yagona tarif-malakaviy ma`lumotnomasida (YaTMM), (MTP) va xizmatchilarga 
esa lavozimlar malakasi ma`lumotnomada aks ettirilgan. Bu hujjatlar asosida 
korxonalar ishchi va xizmatchilar tariflariga o`zgartirishlar kiritadilar.
 

---

98 
Kasb 
−
 
faoliyatning maxsus va tor ko`rinishdagi turi bo`lib, mutaxassislik 
kabi nazariy bilim va amaliy ko`nikmalarni talab qilsada, mutaxssislikdan farqli 
ravishda ishlab chiqarishning o`ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqib qo`shimcha 
ko`nikmalarni ham talab qiladi.
Malaka 
deganda biron-bir kasb yoki mutaxassilik bo`yicha murakkab 
ishlarni bajarish uchun zarur bo`lgan mehnat ko`nikmalari va bilimlar darajasi 
tushuniladi. Ishchilar malakasi darajasini baholashda o`rtacha tarif koeffitsienti va 
o`rtacha tarif razryadi hisoblanadi. Tarif razryadlari va koeffitsientlari bir vaqtning 
o`zida bajarilayotgan ishlar murakkabligini tavsiflovchi ko`rsatkichlar hisoblanadi. 
Yangidan-yangi ishlab chiqarish sohalari vujudga kelishi, fan va texnikaning 
rivoji, ish, shu jumladan, bir texnologik jarayonning boshqa jarayonga alma-
shinishi bilan boshqaruv, rejalashtirish, tashkil etish, takomillashuvi bilan yangi 
mutaxassislliklar kasb va ixtisoslar yuzaga keladi, eskirganlari barxam topadi. 
Kadrlar tarkibi va strukturasi fakat korxonalarda emas, balki tarmoqlarda 
ham bir-biridan farq qilishi mumkin. Bu tarmoqning murakkabliligiga, korxona 
(firma)ning katta-kichikligiga, ularning texnikaviy va texnologik jihatdan 
qurollanganligiga, ishchi-xizmatchilarning bilimi va ilm darajasiga va mehnat 
ko`nikmasiga, sohaning hamkorlik munosabatlari rivojlanganligiga va boshqa bir 
qator xususiyatlarga bog`liq .