Ushbu o’quv-uslubiy majmua 5120100- filologiya va tillarni o’qitish (o’zbek tili) bakalavryat ta’lim yo’nalishida ta’lim olayotgan talabalarga mo’ljallangan

Amaliy sotsiolingvistika
Qator fanlar o‘z oldida turgan vazifalarini nafaqat nazariy jihatdan, balki amaliyot bilan bog‘lab ham hal qiladi. Odatda, bunday yo‘nalishlar amaliy deb yuritiladi. Masalan, yozuvsiz mayda millatlar uchun yozuv va alifbolar tuzishdan tortib, to mashina tarjimasi, matnni avtomatik qayta ishlash va ma’lumotlar qidirish kabi keng amaliy muammolar bilan shug‘ullanadigan amaliy tilshunoslik, yoki amaliy matematika, amaliy psixologiya va qator boshqa amaliy fanlarni ko‘rsatish mumkin.
Amaliy sotsiolingvistika obyektini ona tili va chet tillarni o‘qitish, davlat til siyosatini tashkil qilish, amaliy chora-tadbirlar ishlab chiqish va boshqa muammolar tashkil qiladi. Sotsiolingvistik nazariyalar va sotsiolingvistik tadqiqotlarning amaliy yechimini topish ko‘pincha u yoki bu davlatdagi lisoniy vaziyatlarning tabiatiga bog‘liq bo‘ladi. Ko‘p tilli davlatlardagi muammolar boshqa, bir tilli davlatlardagi muammolar boshqa. Ko‘p tillilik sharoiti uchun yagona mamlakatda yashovchi barcha millatlarga muloqot vositasi bo‘lib xizmat qiluvchi, shuningdek, davlat tili mavqeyidagi makrovositachi tilni tanlash masalasi o‘ta muhim hisoblanadi. Bir tillilik sharoiti uchun adabiy tilni me’yorlashtirish va kodlashtirish, uning boshqa milliy til tizimlari bilan munosabati masalasi dolzarbdir. Shunga ko‘ra, sotsiolingvistik muammolarni ishlab chiqish, sotsiolingvistika amaliy yo‘nalishlarini belgilash turlicha bo‘ladi.


Savol va topshiriqlar:

1. 
   Makro sotsiolingvistikani izohlang.
   
2. 
   Mikro sotsiolingvistikani tushuntiring.
   
3. 
   Nazariy va tajribaviy sotsiolingvistikani farqlang.
   
4. 
   Sotsiolingvistika va til sotsiologiyasini izohlang
   
5. 
   Amaliy sotsiolingvistikani tushuntiring.
   
6. 
   

Adabiyotlar

7. 
   1. Avrorin V.A. Problemo’ izucheniya funktsionalnoy storono’ yazo’ka (k voprosu o predmete sotsiolingvistiki). –L., 1975.
   
8. 
   2. Brayt U. Vvedenie: parametro’ sotsiolingvistiki // Novoe v lingvistike. Vo’p. VII. –M., 1975.
   
9. 
   3. Belikov V. I., Kro’sin L. P. Sotsiolingvistika. –M., 2001.
   
10. 
    4. Shveytser A.D. Sovremennaya sotsiolingvistika: Teoriya. Problemo’. Metodo’. –M.: Nauka, 1976.
    
11. 
    5. Shveytser A.D., Nikolskiy L.B. Vvedenie v sotsiolingvistiku. –M.: Vo’sshaya shkola, 1978.
    
12. 
    6. Yartseva V.N. Razvitie natsionalnogo literaturnogo angliyskogo yazo’ka. –M., 1969.
    
13. 
    7. Haugen E. Linguistics and Language Planning. In W.Bright (ed.). Sociolinguistics. –Mouton, 1966.
    
14. 
    8. Ferguson C.A. Language structure and language use. – Stanford, 1971.
    
15. 
    9. Haugen E. The ecology of language. –Stanford, 1972.