Ушбу мақолада Ўзбекистон Республикаси ва Хитой Халқ Республикаси ўртасидаги ҳамкорлик алоқалари таҳлил этилган. Шунингдек, мазкур давлатлар томонидан ўрнатилган сиёсий

Бардавом ҳамкорлик
Икки давлат раҳбарларининг ўзаро ташрифлари ва учрашувлари анъанага айланди. Жумладан Ўзбекистон Республикасининг биринчи президенти И.Каримов 1992, 1994, 1999, 2005, 2011, 2012 йилларда, Президент Ш.Мирзиёев 2017 йилда Хитойга ташриф буюрди. Шунингдек, Ўзбекистон Президентлари Шанхай ҳамкорлик ташкилоти йиғилишлари ва бошқа йирик халқаро тадбирларда иштирок этишди[2].
ХХР раисларидан Цзян Цзэмин (1996 йил), Ху Цзинтау (2004, 2010 йиллар), Си Цзиньпин (2013 йил, 2016 йил (ШҲТ Тошкент саммити чоғида) Ўзбекистонга расмий ташриф буюрди.
ХХР Раиси Си Цзиньпин 2016 йил 20 июнда Ўзбекистон билан бўлган муносабатларга тўхталиб «Хитой билан Ўзбекистон манфаатлари ва тақдири муштарак, қувонч ва ташвишни биргаликда баҳам кўрадиган тенг ҳуқуқли ҳамда ўзаро манфаатдор шериклардир»[3], – деб таъкидлади. Унга кўра, “Бундан 2000 йил аввал Буюк Ипак йўли халқларимиз ўртасида дўстлик алоқаларини ўрнатиш, ўзаро ҳамкорлик қилиш ва бир-бирларини бойитиш каби эзгу мақсадларга хизмат қилган. Хитойнинг Сихань сулоласи элчиси Чжан Цянь, Тан сулоласи элчиси Сюанцзан ва Мин сулоласи элчиси Чэнчэнь турли даврларда муайян миссия билан Ўзбекистонга келган ёки унинг ҳудудидан ўтган[4]”.
2011 йил 19-20 апрель кунлари Ўзбекистон Республикасининг биринчи президенти И.Каримовнинг Хитойга уюштирган ташрифи чоғида Ҳукуматлар ўртасида имзоланган “Инвестицияларни рағбатлантириш ва ҳимоя қилиш тўғрисидаги битим” иккитомонлама ҳамкорликнинг истиқболдаги ривожи учун мустаҳкам асос бўлди. Шунингдек, томонлар ўртасида ҳукуматлараро Ўзбек-Хитой ҳамкорлик қўмитасини ташкил этиш тўғрисидаги келишувга эришилди ва унинг биринчи йиғилиши 2011 йилнинг 26-27 октябрь кунлари Пекинда, иккинчиси эса ўша йил 30 октябрда Тошкентда бўлиб ўтди. Қўмита доирасида ҳамкорликнинг турли соҳалари бўйича 7 та кичик шўъбалар шакллантирилди.
Биринчи президент И.Каримовнинг 2012 йил 5-7 июнь кунлари Хитойга амалга оширган расмий ташрифи натижасида Ўзбек-Хитой муносабатлари муҳим босқичга кўтарилди. Хусусан И.Каримов ва Ху Цзиньтао Ўзбекистон Республикаси билан Хитой Халқ Республикаси ўртасида Стратегик шериклик тўғрисидаги қўшма декларацияни имзоладилар[5]. Шунингдек, мазкур учрашувда умумий қиймати 5,3 млрд. АҚШ долларига тенг бўлган 45 та битим ва шартномалар имзоланди.
2013 йил 8-10 сентябрь кунлари ХХР Раиси Си Сзинпиннинг Ўзбекистонга уюштирган илк давлат ташрифи иккитомонлама муносабатларни янги босқичга олиб чиқди. Томонлар Дўстлик ва Ҳамкорлик тўғрисидаги шартнома ҳамда икки томонлама стратегик ҳамкорликни янада чуқурлаштириш ва ривожлантириш ҳақидаги қўшма декларацияга имзо чекдилар. Си Сзинпиннинг Ўзбекистонга мазкур ташрифи чоғида жами қиймати 15 млрд. АҚШ долларига тенг 31 та ҳужжат имзоланди.
2013 йил 28-29 ноябрь кунлари Ўзбекистонга уюштирилган Хитой Халқ Республикаси Давлат кенгаши Бош вазири Ли Кецяннинг расмий ташрифи давомида томонлар ўртасида идоралараро, инвестицион ва маданий алоқаларни мустаҳкамлаш бўйича жами 7 та ҳужжат қабул қилинди.
2013 йил 29 ноябрда Тошкентда бўлиб ўтган Шанхай ҳамкорлик ташкилоти (ШҲТ) аъзо давлатлар ҳукумат раҳбарлари Кенгашининг ўн иккинчи мажлиси, 2014 йил 28 март куни эса Тошкентда ШҲТ Минтақавий аксилтеррор Кенгашининг навбатдаги йигирма тўртинчи мажлисида. Кенгаш томонидан террористик, сепаратистик ва экстремистик йўлда фойдаланиладиган интернет ресурсларнинг Ягона реестри тўғрисидаги низом тасдиқланди[6].
2014 йил май ойида Ўзбекистон Республикаси Президенти Осиёда ҳамкорлик ва ишонч чоралари бўйича Кенгашнинг Шанхай шаҳрида ўтказилган IV саммити йиғилишида иштирок этди. Унинг 2014 йил 19-20 август кунлари ХХРга қилган давлат ташрифи доирасида икки давлат раҳбарлари томонидан 2014-2018 йилларга мўлжалланган Ўзбекистон Республикаси ва Хитой Халқ Республикаси ўртасида стратегик шериклик муносабатларини ривожлантириш Дастури қабул қилинди. Шунингдек, мазкур ташриф чоғида Ўзбекистон-Хитой шериклигини янада мустаҳкамлаш юзасидан Қўшма баёнот, 2014-2018 йилларга мўлжалланган Стратегик шериклик муносабатларини ривожлантириш дастури, 6 млрд. доллардан зиёд миқдордаги 80 дан ортиқ иқтисодий-молиявий ҳамда сармоявий битим ва шартномалардан иборат ҳужжатлар тўпламининг имзолангани иккитомонлама мулоқот ривожида муҳим босқич бўлганидан далолат беради.
2015 йил сентябрда биринчи президент И.Каримов Иккинчи жаҳон урушида қозонилган ғалабанинг 70 йиллигига бағишлаб Пекинда ўтказилган тадбирлар доирасида ХХР раиси Си Цзинпин билан учрашди.