Ushbu kitob mazmuni bilan tanishish sizning ma’naviy sog’lomlashishingiz uchun xizmat qilishi mumkin. Faqat, haqiqatlar nisbiy ekanini bilib yashashni istamagan odamlarga uni tavsiya qilmang

OITS 

“Orttirilgan  Ilm  Tanqisligi  Sindromi 

yoki  OITS 

–  odam  shaxsiyatidagi  uning 

to’g’ri  va  barkamol  rivojlanishiga  to’sqinlik 

quluvchi  jihatlar  faoliyati  natijasida  kelib 

ch

iquvchi ijtimoiy zararli holat” 

(shaxsiy izohli lug’atimdan) 

Tan  olish  kerak 

–  immunitet  tizimiga  zarba  beruvchi  OIV  (odam 

immuniteti virusi) o’tgan asrning eng xavfli kasalligi “unvoni”ni olishga to’la 

haqli.  Bu  virus  organizmning  eng  muhim  tarkibi 

–  himoya  tizimiga  zarar 

yetkazadi. U xuddi qamalda tutilayotgan shaharga yashirincha kirib, uning 

darvozalarini 

bosqinchilarga 

ichkaridan 

ochib 

bergan 

josuslarga 

o’xshaydi:  u  tanaga  tushib,  unda  boshqa  kasalliklarning  kirib  kelishi  va 

r

ivojlanib  ketishiga  qarshilik  qiladigan  “askar”  qon  donachalariga  zarba 

beradi.  Natijada  odam  oddiygina  gripp  yoki  boshqa  yengil  yuqumli 

xasta

likdan ham halok bo’lishi mumkin. 

---

Javlon Juraev  

 

O’zlik Sari Yetti Qadam – 2   

 

www.juraev.uz 

12

 

 

Ammo  bu  bo’limda  biz  uning  og’asi  bo’lgan 

ilm  tanqisligi  sindromi

 

haqida  suhbatlashamiz.  Immunitet  tanqisligi  kabi  ilm  tanqisligi  ham 

alohida shaxs va butun jamiyatga katta xavf 

tug’diradi. 

Keling,  avval 

bilim

  va 

ilm

  tushunchalarini  farqlab  olaylik.  Bilamizki, 

odam  ikki  metafizik  dunyoni  o’zida  jamlagan  –  moddiyat  va  ma’naviyat. 

Moddi

y  dunyoga  aqlimiz,  ma’naviy  dunyoga  qalbimiz  hukmron.  Bundan 

kelib chiqadiki, moddiy dunyoni boyitish uchun to’planadigan ma’lumot va 

tushunchalar 

–  bilimdir.  Ma’naviy  yuksalish  uchun  zarur  tushuncha  va 

qadriyatlar 

– ilmdir. Har qalay, men shunday tushunaman. Ularni moddiy 

bilim va ma’naviy bilim deb ham atash mumkin. 

Bugungi  kunda  moddiy  bilimdan  taqchilligimiz  yo’q,  Xudoga  shukr. 

Nima  bo’lsa  ham, ma’lumot  asrida  yashaymiz  –  butun  bir kutubxonalarni 

barmog’imizdek keladigan  uskunaga  solib  yursa  bo’ladi. O’zimizda  borini 

o’zimizda olyapmiz – o’zimizda yo’g’ini zamon imkon bergani uchun chet 

ellarga  borib  egallab  kelyapmiz.  Xullas,  zamon  talabidagi  moddiy 

bilimlarni egallayapmiz. 

Ammo  bu  bilimlar,  o’z  ta’rifiga  ko’ra,  moddiy  dunyoni  boyitishga 

xizmat  qiladi. 

Iqtisodchi  millatning  moddiy  boyliklarini  ko’paytirish  sirlarini 

o’rganyapti,  muxandis  moddiy  jihoz  va  uskunalar  yaratyapti,  me’mor 

moddiy  binolar  quryapti.  Tibbiyot  sirlarini  o’rganib,  jismoniy  sog’ligimizni 

mustahkamlayapmiz,  kimyo  va  fizika  orqali  moddiy  dunyo  sirlarini  kashf 

etyapmiz. 

Biroq  ma’naviy  bilimlar  haqida  ham  shu  darajada  qayg’uryapmizmi? 

Ma’naviy  bilim  uchun  dunyo  kezyapmizmi?  Ilm  uchun  hayotning  boshqa 

farog’atlaridan  kechyapmizmi?  Talab  va  taklif,  elementar  zarralar, 

shifobaxsh  giyohlar  haqidagi  bilimlarga  chanqoqmiz 

–  insoniylik, 

bunyodkorlik,  vatanparvarlik  kabi  xislatlarga  ega  bo’lishga  yetarlicha 

oshiqyapmizmi? 

Albatta,  bilimga  o’chlik  qatori,  ilmga  chanqoqlik  ham  har  zamonda 

bo’lgan  –  hozir  ham  bor.  Lekin  moddiyat  ortidan  quvib,  ma’naviyat  ko’p 

hollarda qarovsiz qolib ketyapti. Bog’imizning ko’rkini ochib turgani gullar 

ekiladigan  joyga  ham  moddiy  foyda  keltiradigan  mevali  daraxt  ekib 

tashlayapmiz. 

Moddiyat  va  ma’naviyat  haqida  bir  sirni  ochaymi?