Ус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги

Учламчи профилактика ёки реабилитация бу ижтимоий, касбий статусни тиклашга қаратилган комплекс тиббий, психологик, педагогик , ижтимоий чора тадбирларни ўз ичига олади.
Гуруҳ ва жамоа даражасидаги тиббий профилактика одатда одатда тиббий тадбирларни ўз ичига олиб қолмасдан, балки саломатликни мустаҳкамлашга қаратилган комплекс дастурлардан ҳам қамраб олади.
Профилактик дастурлар шу соҳада олиб борилаётган фаолиятлар тизими – комплекс ва мақсадга йўналтирилган кўринишлар. Бу дастурлар асосан 4 та компонентдан иборат:

• 
  таҳлил - дастур циклининг бошланғич компоненти бўлиб,аҳолининг саломатлик ҳолатини, унинг шаклланишига таьсир қилувчи омил ва шароитларни ўрганиш жараёнини саломатликни мустаҳкамлаш, касалликлар профилактикасининг имконият даражасини ўз ичига олади;
  
• 
  режалаштириш – устивор йўналиш, мақсад, вазифа, усул ва воситаларни танлаш жараёнини ўз ичига оладиган компонент;
  
• 
  амалга ошириш – профилактик дастурни бажаришда техник, қонуний, сиёсий чора - тадбирларни ўз ичига олади.
  
• 
  баҳо бериш – олинган натижалар, юқоридаги дастурлар орқали кўзда тутилган чора - тадбирларнинг самарадорлигини аниқлашга қаратилган динамик жараён.
  

Дастур циклини баҳолаш профилактик дастурни бошқаришнинг таркибий қисми ҳисобланади.
Дастур циклининг компонентлари соғлиқни сақлаш соҳасининг турли йўналишларидан ташқари, инсоният фаолиятининг бошқа соҳаларида ҳам қўлланиши мумкин.
Шундай қилиб, ҳар қандай профилактик дастурни амалга ошириш унинг сифати ва самарадорлигини баҳолаш билан якунланади.
Тиббий профилактик ёрдам сифати – замонавий тиббиёт фани, тиббий профилактик технологиялар ва даражасида, жамият ва пациентлар, эҳтиёжини қондиришгақаратилган тиббий профилактик ёрдамни кўрсатишга қаратилган тасдиқловчи тавсифлар мажмуасидан иборат.
Тиббий профилактик ёрдамнинг сифати қуйидагича тавсифланади:

• 
  касалликлар профилактикаси ва соғлиқни мустаҳкамлаш мақсадида ишлатиладиган ресурслар, технологиялар ва чора тадбирларнинг адекватлиги;
  
• 
  қўлланилаётган тиббий профилактик чораларнинг хавфсизлиги;
  
• 
  тиббий профилактик чора тадбирларнинг амалга оширишнинг аниқлилиги;
  
• 
  талаб қилинаётган тиббий профилактик хизмат турининг мавжудлиги ва оммабоплиги;
  
• 
  кўрсатилаётган тиббий профилактик ёрдамнинг доимо такомиллаштирилганлиги ва қулайлиги;
  
• 
  соғлиқни сақлаш тизимида пациентларни соғломлаштириш ва ўқитиш жараёнининг ўзлуксизлиги ва изчиллиги;
  
• 
  қўлланилаётган тиббий профилактик тадбирларнинг ўз вақтидалиги ва натижавийлиги;
  
• 
  профилактика фаолиятида алоҳида пациент, гуруҳ ва барча аҳолининг эҳтиёжини қондириш хусусияти;
  
• 
  олинган натижалар ва жараёнларнинг барқарорлиги;
  
• 
  ижобий, тиббий, ижтимоий ва иқтисодий балансга эришиш учун қўлланилаётган тиббий профилактик ёрдамнинг (тиббий профилактик ёрдам кўрсатишга сарф харажат олинган натижа нисбати билан) самарадорлиги.