Urug’don va urug’ hujayralarining tuzulishi va biologik xususiyatlari

Urug’don va urug’ hujayralarining tuzulishi va biologik xususiyatlari

Urug’doning tuzulishi

• Urug’don— yorg‘oq ichida joylashgan , oval shaklli juft a’zo. Har bir moyak yetti qavat bilan o‘ralgan bo‘lib, urug‘ tizimchasiga osilgan tarzda turadi. Urug‘ tizimchalari orqali esa urug‘ chiqaruv yo‘lagi, qon, limfa tomirlari, asab va mushak tolalari o‘tadi. Urug’donlar ichida uzun, ingichka o‘ram tarzidagi urug‘ kanalchalari mavjud. Ular hajman urug’donning yarmidan ko‘prog‘ini tashkil etadi.

Urug’doning tuzulishi

• Urug’don. Urug'don yoki moyak ovalsimon tanachadan iborat bo'lib, ikkita xususiy parda bilan qoplangan:
• 1. Seroz parda mezotehy hujayralaridan tuzilgan bo'lib, urug'donning asosiy qismini qoplab turadi
• 2. Zich biriktrruvchi to'qimadan iborat bo'lgan oqsil pardada qon tomirlar ko'p bo'lib, u tomirli parda ham deb ataladi.

A-tikkasiga kesmasi; 1-bosh qismining po'sti; 2-vakuola; 3-yadroning quyuq moddasi; 4-sentriola 5-mitoxondriyalar; 6-terminal halqa; 7-markaziy filamentlar; 8-qobiq. B-bosh, bo`yin va o`rta qismlari. 9-bosh qobig’ining cheti; 10-mitoxondriya spirali. V-dumning terminal qismi. E-dum va o`rta qismning ko’ndalang kesmasi.

Urug’ hujayra-spermatazoid

• Spermatozoidning boshchasi uncha katta bo`lmagan zich yadro va sitoplazmaning yupqa qavatidan tashkil topgan.

Urug’ hujayra-spermatazoid

• Spermatozoid boshchasi, bo`yni, tana qismi va dumchasi tafovut qilinadi.

Urug’doning biologik xususiyati

Generativ faoliyat — spermatogenez jarayonida erkaklar jinsiy xujayralarini (spermiylarni) xosil etib, nasl davomiyligini ta’minlash.

Urug’doning biologik xususiyati

• Testosteron urug‘ pufakchalarida fruktozaning, prostata bezida fosfataza va limon kislotasining, moyak ortiqlarida kornitin moddasining paydo bo‘lish jarayonini kuchaytiradi. Urug‘ kanalchalarida spermatogenez jarayoni erkaklarning xos gormonlari — androgenlar ta’sirida 74 kun davom etadi.