Қурилиш конструкциялари

Фойдаланиш даврида меъёрий талабларга жавоб бериши учун бино- иншоотларнинг конструкциялари уларга қўйиладиган юклар ва таъсирларга ҳисобланади. Ҳисоблаш асосида қабул қиланадиган конструкциялар узоқ вақт хизмат қилиши, ишончли ва иқтисодий самарадор бўлиши шарт. Бундан ташқари, конструкциялар бинодаги лойиҳа ўрнига ўрнатилгунча (тайёрлаш, ташиш ва монтаж қилиш жараёнида) уларда зўриқишлар ҳосил бўлади. Баъзи ҳолларда, бу зўриқишлар таъсиридан конструкция яроқсиз ҳолатга келиб қолиши мумкин. Шунинг учун конструкцияларнинг яроқли бўлиши барча босқичларда таъминланиши шарт.

• Фойдаланиш даврида меъёрий талабларга жавоб бериши учун бино- иншоотларнинг конструкциялари уларга қўйиладиган юклар ва таъсирларга ҳисобланади. Ҳисоблаш асосида қабул қиланадиган конструкциялар узоқ вақт хизмат қилиши, ишончли ва иқтисодий самарадор бўлиши шарт. Бундан ташқари, конструкциялар бинодаги лойиҳа ўрнига ўрнатилгунча (тайёрлаш, ташиш ва монтаж қилиш жараёнида) уларда зўриқишлар ҳосил бўлади. Баъзи ҳолларда, бу зўриқишлар таъсиридан конструкция яроқсиз ҳолатга келиб қолиши мумкин. Шунинг учун конструкцияларнинг яроқли бўлиши барча босқичларда таъминланиши шарт.

Қурилиш конструкцияларини ҳисоблаш ва лойиҳалаш икки босқичдан иборат бўлади:

• Қурилиш конструкцияларини ҳисоблаш ва лойиҳалаш икки босқичдан иборат бўлади:
• биринчи босқичда конструкцияларнинг статик (ёки динамик) ҳисоби бажарилади;
• иккинчи босқичда конструкцияларнинг конструктив ҳисоби бажарилади.
• Конструкцияларнинг статик (ёки динамик) ҳисоби қуйидаги тартибда бажарилади:
• а) конструкциянинг ҳақиқий иш шароитига яқин бўлган ҳолатини ифодаловчи ҳисоб схемаси тузилади, унинг ҳисобий ўлчамлари ва юкларнинг миқдорлари аниқланади;
• б) конструкциянинг статик ҳисоби бажарилади, унинг хавфли кесимларида ҳосил бўладиган зўриқишлар (М -эгувчи момент; Т-буровчи момент; Q-кесувчи куч; N - бўйлама куч) аниқланади ва зўриқишларнинг йиғиндилари тузилади.

Қурилиш конструкциялари икки гуруҳ чегаравий ҳолатлар бўйича ҳисобланади:

• Қурилиш конструкциялари икки гуруҳ чегаравий ҳолатлар бўйича ҳисобланади:
• Биринчи гуруҳ – қурилмани мустаҳкамлигининг йўқолиши ёки ишлашга яроқсиз қолиши.
• Иккинчи гуруҳ – бино, иншоотдан нормал фойдаланиш имконияти йўқолиши.
• Биринчи гуруҳ чегаравий ҳолатга қуйидагилар киради: шакл умумий устиворлигини йўқолиши; қурилма металининг толиқиши; мўрт ёки бирор бошқа характердаги бузилиш; металлнинг оқувчанлиги, бирикмалардаги силжишлар натижасида қурилмадан фойдаланиш мумкин бўлмай қоладиган ҳолатлар.
• Иккинчи гуруҳ чегаравий ҳолатларга, конструкцияларда деформацияларни рухсат этилган меъёрдан ошиб кетадиган ҳолатлар киради.

юк кўтариш қобилияти бўйича (мустаҳкамлиги, шакли ва ҳолатининг устиворлиги)
ҳисобий юклар таъcирига
меъёрий юклар таъсирига
нормал ишлатишга яроқлилиги бўйича (деформациялари, кўчишлари
Қурилиш конструкцияларининг чегаравий ҳолатлари