“Қурилиш ишлаб чиқариш технологияси” фани 1-маъруза. Қурилиш ишлаб чиқариш

3. Қурилиш жараёнлари ва ишлар

• Қурилиш технологиясини асосини қурилиш (ишчи) жараёни ташкил этади.
• Жараённинг моҳиятини фаолият (таъсир) ташкил этади.
• Жараён – фаолият (таъсир)лар йиғиндисидир.
• Фаолият (таъсир) харакатдан ажралмасдир, у ўз навбатида, вақт билан узлуксиз боғлиқдир.

Бинонинг лойиҳавий конструкциясининг конструктив элементини яратишга ёки шакллантиришга олиб келувчи бир нечта операция оддий жараённи ташкил этади (масалан, котлованни яратишда грунтни қазиш). Оддий жараён ишчилар ва техник воситаларнинг маълум бир аниқ таркиби билан бажарилади.

• Бинонинг лойиҳавий конструкциясининг конструктив элементини яратишга ёки шакллантиришга олиб келувчи бир нечта операция оддий жараённи ташкил этади (масалан, котлованни яратишда грунтни қазиш). Оддий жараён ишчилар ва техник воситаларнинг маълум бир аниқ таркиби билан бажарилади.
• Бажарилиш натижасида лойиҳа конструкциясининг бир қисми яратиладиган оддий жараёнлар йиғиндиси комплекс технологик жараённи ифода этади (масалан, бинонинг пойдеворини қуриш учун котлованни қазиш билан боғлиқ барча зарур ишлар мажмуини бажариш).
• Объектни барпо қилишда мураккаб жараённи ташкил этувчи бир неча комплекс жараёнлар йиғиндиси бажарилиши мумкин бўлиб, унинг натижасида бино ёки иншоот барпо этилади.
• Бир қатор объектларнинг битта қурилиш ташкилоти кучи билан қурилиши объект тизимларини мувофиқлаштиришни ва ўзаро боғланишини талаб этади. Бу ҳолда қурилиш оқими шаклланади, унинг асосида объектлараро жараённи ташкил этувчи бир қанча объект оқимлари йиғиндиси ётади.

Қурилишдаги ишчиларнинг касблари ва малакалари

• Ишчиларнинг касблари – бу уларнинг доимий фаолияти бўлиб, улар бажарадиган ишларнинг (монтажчи, бетончи, бўёқчи) тури ва хусусияти билан белгиланади.
• Мутахассислик (ихтисос) – мазкур иш тури бўйича янада тор ихтисослик (монтажчи-юқорида ишловчи, темир бетон ёки металл конструкциялар монтажчиси). Турли хил қурилиш ишлари ва жараёнларини бажариш учун тайёргарлик даражаси турлича бўлган, яъни турли малакага эга ишчилар керак.
• Малака – маълум бир мураккабликдаги ишни бажариш учун билим ва малакаларнинг мавжудлиги. Малаканинг кўрсаткичи разряд ҳисобланиб, у ҳар бир касбнинг ва разряднинг малака тавсифларига мувофиқ ўрнатилади.