Urganch davlat universiteti X. R. Matyoqubov, J. K. Tojiyev texnologiya va dizayn

12-rasm. Oddiy cho`l o`rmoni. Qizilqum cho`lining markaziy qismi. 

---

- 54 - 
 
O`zbekistonda  sanoat  ehtiyojlari  uchun  daraxt  o`stirilmaydi.  Mahalliy  ravishda 
terak va boshqa daraxt turlarini ekishdan tashqari, an‘anaviy ravishda xususiy qurilish 
asosida  qurilish  uchun  ekiladi.  O`rmonlarimizda  ommaviy  ishlov  berish  uchun  mos 
daraxt  yo`q.  O`zbekiston  o`rmon  vakolatlariga  kirmaydi.  Shunga  qaramay,  daraxt 
turlarining  boyligi  va  xilma-xilligi  hayratlanarli!  Sababi  shundaki,  deyarli  barcha 
o`stiriladigan  va  yovvoyi  daraxtlarning  barchasi  chiroyli  va  qimmatbaho  yog`ochni 
qayta  ishlashga  yaroqlidir.  Bizda  o`sadigan  asosiy  mevali  daraxtlar  -  olma,  olxo`ri, 
o`rik, anjir, nok, shirin gilos, olcha, olxo`ri. Yovvoyi daraxtlardan: yong`oq, zarang, 
do`lana,  echki  (gid),  qarag`ay,  bodom,  gilos  olxo`ri,  archa  va  agar  siz  mahalliy 
bo`lmagan,  ammo  dekorativ  maqsadlar  va  ko`kalamzorlashtirish  uchun  keng 
qo`llaniladigan  ro`yxatni  kengaytirsangiz,  ro`yxat  yuzdan  oshadi.  Yog`ochni 
ommaviy  ishlab  chiqarish  uchun  mos  keladigan  miqdorda  qimmatbaho  yog`ochni 
olish  qiyin  bo`lsa-da,  lekin  mayda  plastmassa  buyumlar,  yog`och  o`ymakorliklar, 
qutilar, uy-ro`zg`or buyumlari uchun har doim yetarli miqdordagi xom ashyoni topish 
mumkin.  Bundan  tashqari,  tabiatda  o`tin  to`plash  mumkin.  Shahar  tashqarisida, 
o`rmonli tog`larda siz doimo quritilgan va mintaqalarimizda o`sadigan deyarli barcha 
daraxtlar  va  butalarning  shoxlarini  qayta  ishlash  uchun  mos  bo`lgan  daraxtlarni 
topishingiz  mumkin.  Masalan,  Toshkentliklar uchun  eng sevimli  dam  olish  maskani 
bo`lgan  Beldersoy  darasi  deyarli  butunlay  yovvoyi  va  o`stiriladigan  daraxtlar  bilan 
qoplangan.