Urganch davlat universiteti turizm va iqtisodiyot fakulteti turizm va mehmonxona xo

1-rasm. Korxonada sifatni boshqarishning strategik konturi
Bu rasm ma’lumotlaridan ko‘rinib turibdiki, sifatni staregik boshqaruv boshqa elementlari bilan chambarchas bog‘liq ekan.

Shunday qilib, sifatni strategik boshqaruv resuslari korxonaning rejasidagi faoliyatini bajarishga qaratilib, shu asosida ortiqcha xarajatlarning oldini olishga imkon tug‘diradi.

Sifat nazoratining statistik usullari orasida quyidagi instrument-lari keng tarqalgan hisoblanadi.

1. 
   Pareto diagrammasi;
   
2. 
   Isikavaning sabab – oqibat diagrammasi;
   
3. 
   Nazorat kartalari;
   
4. 
   Gistogramma;
   
5. 
   Chetlanishlar diagrammasi;
   
6. 
   Tarqatish usuli;
   
7. 
   Nazorat varag‘i.
   

Ana shu usullarning majmuasi sifat nazorati va tahlilining samarali sistemasini tashkil etadi. Ana shu yetti oddiy usullar hoxlagan tartibda, nisbatda va har xil analitik holatlardi qo‘llanilishi mumkin va ularni yagona sistema yoki tahlilning alohida olingan instrumentlari sifatida qarash mumkin. “Sifat nazoratining yetti instrumenti” Yaponiya firmalari tomonidan keng qo‘llaniladi.

1. “Pareto diagrammasi”. 1897 yilda Italiya iqtisodchisi V.Pareto hodisalarning notekis tarqalishi formulasini taklif etdi. Masalan, uning fikricha jami daromadlarning 80 foizi 20 foiz odamlarga tegishli bo‘ladi, qolgan 80 foiz odamlar esa daromadning 20 foiziga egalik qiladi. Shu sababli Pareto tamoyiliga asoslangan 80:20 qoidasi mavjuddir. Buni agar sifat boshqaruviga tadbiq etsak, quyidagicha fikr namoyon bo‘ladi: “80 foiz nuqsonlarni hamma sabablarning 20 foizi keltirib chiqaradi. Qolgan 20 foiz nuqsonlar esa 80 foiz sabablar ta’sirida vujudga keladi.

2. “Sabab – oqibat diagrammasi.” Bu diagramma 1953 yilda K.Isikava tomonidan tavsiya etilgani uchun “Isikava diagrammasi” deb ataladi. Diagramma tahlil qilayotgan ob’ektga ta’sir ko‘rsatuvchi omillarni tartibga keltirish grafigi hisoblanadi. Bu diagramma mazmuni nimadan iborat ekanligini quyidagi 2 – rasmdagi ma’lumotlar asosida tushintiramiz.