Urganch davlat universiteti tabiatshunoslik va geografiya fakulteti «u m u m iy k im y o» k a fe d r a si

O’E- 4.2.  O’rin olish reaksiyalari.

Dastur

topshiriqlari

Mustaqil ish uchun topshiriqlar

Ish uchun ko’rsatmalar.

1.A

Propanni bromlash reaksiya 

tenglamasini yozing.

n(C3H8):n(Br2)=

1:1

2.A

Siklopentanni xlorlash reaksiyasini 

yozing. Mahsulotlarni nomlang.

Reaksiya mahsuloti -  

monoxlorli  hosila

3.B

2

-metilpropanni xlorlash reaksiya 

tenglamasini yozing.

Esdan 

chiqarmang: 

uchlamchi  C  atomidagi 

vodorod  Cl  ga  oson 

almashadi.

4.B

Siklopropanga  yorug’ lik  ishtirokida 

brom 

ta’sirida 

xalqa 

uziladi 

va 

dibromalkan  hosil  bo’ladi.  Reaksiya 

tenglamasini 

yozing.Bu 

reaksiyani 

o’rin  olish  reaksiyasiga  tegishli  deyish 

mumkinmi.

Oldingi 

reaksiya 

tenglamalrini 

taqqoslang.  O’rin  olsh 

reaksiyasining  belgilari 

qanday? 

Shunday 

reaksiyaga  o’xshaydimi 

ular.

O’rin  olish  reaksiyalari  nafaqat  galogenlar  bilan,  balki  boshqa  moddalar 

bilan  ham,  masalan,  HNO

3

  va  H

2

SO

4

  lari  bilan  amalga  oshadi.  Ushbu reaksiyalar 

radikal mexanizmda boradi.

36

---